قلمكاري

چاقو سازي

اولين صنعت دستی كه در عين حال دارای پيشينه تاريخی می باشد صنعت ساخت چاقو قفل است كه سابقه اش به ساكنين اوليه شهر نجف آباد بر می گردد و اگر ديدگاه آنهایی را كه معتقدند اين شهر به عنوان قوزخانه ساخته شده و از كارگران اسلحه سازي مسكون گرديده و چاقو سازي بقاياي آن دوران است بپذيريم ، عينيت تاريخي آن بهتر مشخص مي گردد .

زماني كه نقشه شهر به وسيله شيخ بهايي ترسيم شد و به عبارت ديگر زماني كه نجف آباد وجود پيدا كرد حدود ۵۰ سال بعد از آن هنر ، حرفه چاقو سازي در اين شهر پا گرفت و اين هنر طبق گفته آقاي ميرعباسي كه يكي از هنرمندان به نام اين حرفه مي باشد ، در ابتدا به وسيله يك غربتي ( كوسي ) به نام ابراهيم ( ابرام كوسي ) براي مردم اين سامان عيان شد و به طور قابل توجهي رشد كرد و پا گرفت . بنا براين هنر به ۳۵۰ سال پيش مي رسد .

با اين حال كار استادان اين شهر به قدري ماهرانه و خوب انجام گرفت كه به سادگي مي توان اظهار داشت كه بعد از شهرستان هاي زنجان و ساوه در مقام سوم قرار گرفت . لازم به ذكر است چاقوي ساخت استاد علي نجف آبادي زينت بخش غرفه صنايع دستي موزه لوور فرانسه است كه شايد بي مناسبت نيز نباشد ، اگر بگوييم كه از نظر كيفيت چاقوهاي اين شهر بسيار برنده تر و بادوام تر از نواحي ديگر ، حتي زنجان به شمار مي رود ، چرا كه چاقوهاي ساخت زنجان بيشتر از نظر شكل و زيبايي بر اين چاقوها برتري دارند . چاقوهايي كه در قديم ساخته مي شد همگي با وسايل ابتدايي چون چرخ هاي دستي ،‌ چكش ، انبر و وسايل ديگر ساخته مي شد .

چاقوهاي قديمي بزرگ ، دسته كج، شاخ دار و نوك تيز بوده و جنس آنها از آلياژهاي متفاوت بوده است . در دوره قاجاريه به خصوص در دوره محمدخان قاجار هنرمندان اين شهر توانسته اند كه چاقوهاي بهتر و محكم تري بسازند و به بازار عرضه كنند . اصل كارخانجات است ، تهيه مي كنندو در كوره هاي سنتي ذوب كرده و سپس عمليات مختلفي چون پرداخت كردن و آب دادن به فلز را روي آن انجام مي دند تا تيغه آن را تهيه كنند . دسته چاقو از شاخ حيواناتي چون بز است و پس از انجام كارهايي بر روي دسته ، چاقو را تهيه م يكنند .

متأسفانه اين صنعت كه معروفيتي خاص داشت ، امروزه با هجوم دستاوردهاي صنعت ماشين به ركود كشيده شده و قدرت اقتصادي و هنري پيشين خود را از دست داده است .