علما و بزرگان شهرستان نجف آباد

فرزند رمضان سال ۱۳۰۰ هـ . ش در نجف آباد دیده به جهان گشود. پس از دروس ابتدایی در سن ۱۵ سالگی به علوم دینی اشتغال ورزید مقداری از مقدمات را در نجف آباد، زیر نظر شیخ احمد حججی فرا گرفت. در سال ۱۳۱۶ هـ .ش دروس خود را در حوزه علمیه اصفهان نزد شیخ غلام حسین منصور، شیخ محمد حسن عالم و شیخ ابراهیم ریاضی به پایان رساند ، سپس به قم رفت و مدت چهار سال نزد حضرات آیات: بروجردی، گلپایگانی، مرعشی نجفی، سید محمد باقر قزوینی، و محقق داماد تلمذ نمود. در سال ۱۳۲۰ هـ . ش جهت پیمودن مدارج علمی و معنوی و درک محضر بزرگان به نجف اشرف مهاجرت نمود و به درس آیات العظام: سید محسن حکیم، شیخ عبدالحسین رشتی، سیّد عبد الهادی شیرازی، سیّد جمال گلپایگانی و سیّد ابوالقاسم خوئی حاضر شد. وی از ابتدا به فعالیت های عمرانی، تبلیغی و اجتماعی در شهرستان نجف آباد پرداخت همانند:

۱- همکاری با هیأت امنای مسجد جامع نجف آباد برای تجدید بنا و توسعه این مسجد همراه برخی خیرین.

۲- اقامه نماز جماعت در حسینه اعظم نجف آباد و تکمیل آن

۳- همکاری با نماینده مردم نجف آباد در مجلس شورای ملّی، دانشمند بزرگ ابوالقاسم پاینده برای کانال کشی آب نجف آباد» وی بعد از انجام خدمت اجتماعی، عمرانی و فرهنگی در زادگاهش دوباره به نجف باز گشت و به حلقه درس حضرات مراجع عظام: سید ابوالهادی، حکیم و خوئی وارد شد در کنار آن به تألیف و تدریس پرداخت و از مقرّبین بیوت مراجع قرار گرفت. از طرف آیت الله خوئی نیز به عنوان گروه جمع آوری و تدوین کننده ی کتاب با ارزش معجم الرجال ایشان برگزیده شد،که در مقدمه چاپ یکی از مجلّدات از او نام برده شده است.

آیت الله شیخ محمد علی احمدیان بعد از سالها تلاش و فعالیت علمی و تحقیقی و رسیدن به کمالات معنوی و درجه اجتهاد با کوله باری از علم، در سال ۱۳۹۳ هـ .ق(۱۳۵۲هـ .ش) به خاطر فشار رژیم بعث، به ایران باز گشت و در حوزه ی علمیه قم رحل اقامت افکند.
سرانجام به دنبال عارضه‌ی قلبی در تاریخ ۱۸/۱/۱۳۷۶ هـ .ش (ذیقعده الحرام ۱۴۱۷هـ .ق در نجف آباد در سن ۷۶ سالگی دار فانی را وداع گفت و با یک تشییع جنازه بزرگ در قبرستان شیخان قم به خاک سپرده شد. تألیفات او عبارت است از:
۱- الصحابة الکرام(۳جلد) اسم این کتاب را علّامه شیخ آقا بزرگ تهرانی انتخاب نمودند.

۲- الاربعون حدیثا.

۳- شرح کتاب نقد الرجال میر مصطفی تفرشی.

۴- طبقات مفسرین شیعه» از صدر اسلام تا حال.

۵- حاشیه بر کتاب مجمع البحرین.

۶- تحقیق پیرامون کتاب «مسالک شهید ثانی.

۷- المُعَمَّرِین»(تحقیق درباره ۵۵۰ نفر از راویانی که عمر زیاد کرده اند.

۸- تقریرات(نوشته های) درس خارج، بحث استصحاب سیّد عبدالهادی شیرازی.

۹- تحقیق کامل روی تفسیر زبدة کاشانی (تفسر عربی منهج الصادقین).

۱۰- رساله مکاسب محرّمه و قاعده لاضرر.

۱۱- مطالب و نوشته های متفرقه ی دیگر در ۱۵۰۰ صفحه.

***********************

مرحوم آیت الله ایزدی

فرزند محمد، در سال ۱۳۰۱هـ.ش در خانواده ای مذهبی و متوسط از نظر اقتصادی که پدر آن خانواده از کسبه بازار بود، در نجف آباد دیده به جهان گشود. در همان دوران کودکی مادر مهربان خوش را از دست داد. متأسفانه مرحوم پدرش با تحصیل علوم دینی ایشان مخالف بود، لذا وقتی به حوزه علمیه راه یافت، از طرف پدر مورد بی توجهی و بی اعتنایی قرار گرفت. ولی عموی ایشان حاج ملّا حیدر ایزدی که کاسب و عالم بود ، سر پرستی ایشان را بر عهده گرفت. (و بعد شیخ عباس ایزدی با دختر ایشان ازدواج نمودند.) بعد از دوران دبستان در مغازه عموی خوش کار می کرد و ساعاتی از شبانه روز را به تحصیل می گذرانید سپس به حوزه علمیه قم هجرت کرد و از سن ۱۸ سالگی، سال ۱۳۱۹ ه.ش به تکمیل علوم دینی در قم اشتغال ورزید، در حالیکه گرفتار فقر مادی بود و از طریق روزه و نماز استیجاری امرار معاش می نمود

ادبیات را در قم و نجف آباد نزد شیخ احمد حججی، شیخ غلا محسین منصور و شیخ ابراهیم ریاضی، قسمتی از لمعه، رسائل و مکاسب را نزد شیخ عبدالرزّاق نائینی، مقداری از لمعه را نزد مر عشی نجفی، قسمتی از مکاسب را در اصفهان نزد حاج آقا رحیم ارباب و شیخ احمد فیاض، کفایه و مقداری از فقه را در قم نزد محقق داماد، فلسفه، فقه، اصول و اخلاق را نزد امام خمینی، حسین بروجردی و محمد رضا گلپایگانی و بالاخره بین سالهای ۱۳۲۶تا۱۳۳۸ از درس فلسفه، عرفان و تفسیر علامّه طباطبایی بهره برد.

بازگشت به نجف آباد و فعالیت های اجتماعی و فرهنگی

در سال ۱۳۳۸ هـ .ش بعد از قریب ۲۰ سال تحصیل در حوزه علمیه قم، پس از آنکه چند سال از درگذشت مرحوم شیخ ابراهیم ریاضی گذشته بود به دنبال نیاز مردم، به مسقط الرّأس خود، نجف آباد مراجعت نمود و رهبری فکری، اجتماعی و سیاسی حوزه علمیه و مردم نجف آباد را بر عهده گرفت و با تحمل سختی ها و مشکلات فراوان، در سخت ترین شرایط ستم شاهی ، لحظه ای از ارشاد و هدایت مردم باز نماند. با اخلاص و جدّیت به تدریس فلسفه ، عرفان، منطق و فقه و کتابهای اسفار، منظومه، طهارت، خمس (حاج آقا رضای همدانی )، مکاسب شیخ انصاری، کفایه الاصول، اخلاق، نهج البلاغه و تفسیر پرداخت.

تواضع و مسئولیت شناسی ایشان به اندازه ای بود که جامع المقدمات، گلستان سعدی و عقاید الامامیّه را هم درس می داد. در زمان شاه ، موقعی که در مدرسه علمیه «الحجه» نجف آباد از طرف ساواک بسته شده بود ، وعده ای از طلاب آن دستگیر شده بودند، چند خانه خریدند تا تحصیل طلاب ادامه پیدا کند.

آیت الله شیخ عباس ایزدی وقتی به نجف آباد آمدند، از ابتدای قرآن تا سوره مبارک یوسف را برای علماء فضلاء عده ای از بازاریان و معلمین، با استفاده از تفاسیر مختلف خصوصاً المیزان و مجمع البیان (به طور موضوعی اول صبح) تفسیر می کردند و در مناسبت های مختلف به شرح دعای افتتاح، ابو حمزه ثمالی، نهج البلاغه و روایات اصول کافی می پرداختند. اغلب سخنرانی ها و خطبه های ایشان پر مطلب، مفید و جنبه درسی و تحقیقی داشت.

مبارزات سیاسی:

ایشان می فرمودند از آغاز ورود به نجف آباد ، نماینده آیت الله بروجردی و امام خمینی بودند. حضرت امام خمینی در یک اجازه نامه ای که به ایشان داده اند می فرمایند: «من شرایط فقاهت را در ایشان مجتمع می بینم فله التصدی لما للفقیه فیه التصدی» یعنی ایشان مجتهد هستند و هر چیزی را که مجتهد عهده دار هستند ایشان هم لیاقت آن را دارند.

با پیروزی انقلاب اسلامی از طرف امام خمینی به امامت جمعه تا سال ۱۳۷۱ هـ .ش منصوب می شوند.وی دو نوبت از طرف مردم اصفهان، به عنوان نماینده‌ی خبرگان برای تدوین قانون اساسی، و خبرگان رهبری برگزیده شد.

خدمات فرهنگی و اجتماعی :

آیت الله شیخ عباس ایزدی در طول حدود سی سال که در نجف آباد بودند، خدمات گوناگونی را انجام دادند و آثار ارزشمندی را از خود به یادگار گذاشتند از باب نمونه:

۱- خدمات ارشادی و تبلیغی به اقشار مختلف مردم نجف آباد و اطراف.

۲- همکاری در ساختن فاطمیّه خواهران.

۳- تدریس و تربیت شاگردان فراوان.

۴- همکاری در ساختن حوزه علمیه جدید(جامعه الامام منتظر).

۵- تربیت شاگردان متعددی که هم اکنون در عرصه های مختلف مشغول به خدمت هستند.

اخلاقیات و خصوصیات آیت الله ایزدی :

از غیبت، تهمت و بد گویی بیزار بود. اگر به کسی ایراد و انتقادی داشت به صورت آشکار و صریح و گاهی با تندی بیان می کرد. اهل مطالعه و نوآوری بود. به درس و بحث خیلی اهمیت می داد؛ اگر می دید طلبه‌ای درس نمی خواند و به درس و مطالعه نمی پردازد سخت بر می آشفت. روحیه شاگرد پروری قوی داشت. مجلس درس او پر مطلب بود گرچه گاهی از عبارات به سرعت می گذشت ولی در بین به نظرات و نکات دقیق اشاره می نمود. برخوردار از استعداد و حافظه ای فوق العاده قوی بود؛ با خواندن یک بیت شعر آن را حفظ می کرد. پیوسته در حوزه علمیه نجف آباد و در فاطمیه و اصفهان و دانشگاه به تدریس فقه، اصول، فلسفه، تاریخ، تفسیر و نهج البلاغه اشتغال داشت و شاگردان زیادی را پرورش داد. گاهی می فرمودند من هر پیشرفت علمی که دارم به خاطر درس دادن است.

یار و یاور رزمندگان در طول هشت سال دفاع مقدس:

آیت الله ایزدی در طول هشت سال دفاع مقدس، پیوسته، پشت جبهه، یاور رزمندگان بود و در وقت ضرورت در کنار رزمندگان در جبهه ها حاضر می شد. در شهادت فرزندش چنان صبور و بردبار بود، که اسوه‌ی استقامت و الگویی نمونه برای همه‌ی خانواده های شهداء به شمار می رفت.او همیشه پناه محکمی برای مردم و رزمندگان به شمار می رفت و تمام شهدایی را که از جبهه های جنگ تحمیلی می آوردند، بر پیکر آنها نماز می گزارد.آیت الله ایزدی بعد از یک عمر ریاضت، خدمت به مردم، تبلیغ دین، تدریس و پرورش شاگردان و استوانه های علمی سرانجام در صبحگاه جمعه ۸ خرداد ماه سال ۱۳۷۱ هـ .ش بدرود حیات گفت و در مدخل ورودی جنت الشهدا کنار مرحوم حاج علی منتظری، به خاک سپردند. روحش شاد یادش گرامی.

پیام مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای به مناسبت درگذشت ایت الله ایزدی

« انا لله وانا الیه راجعون »

درگذشت عالم متعّهد و روحانی جلیل القدر، آیت الله آقای حاج شیخ عباس ایزدی امام جمعه محترم نجف آباد را که عمر شریف خود را در خدمت به اسلام و مسلمین سپری کرد و از سابقون در مبارزه علیه رژیم ستم شاهی بود، را به محضر ولی عصر ارواحنا له الفداء و به جامعه علماء و مردم شریف و غیور و مؤمن و آگاه نجف آباد تسلیت می گوییم، ایشان از خدمتگذاران صادق و لایق نظام اسلامی و از مشتاقان خدمت به مردم بود و تا آخر عمر در همین راه قدم گذاشت. خداوند رحمت واسع خویش را شامل حال ایشان بفرماید. از خداوند بزرگ برای آن مرحوم علو درجات و برای بازماندگان و بیت محترم ایشان صبر جمیل و اجر جزیل مسألت دارم.

سید علی خامنه ای ۹/۳/۱۳۷۱

تألیفات:

بخشی از آثار و تألیفات آیت الله ایزدی که بعد از فوت ایشان از درس ها و سخنرانی های نام برده گردآوری شده عبارت است از:

۱- شوق دیدار (قصه ی حضرت موسی در قرآن).

۲- آیینه حریم (شرح و تفسیر خطبه اول نهج البلاغه).

۳- کلیات اخلاق.

۴- شرح و تفسیر دعای افتتاح و ...

***********************

علّامه آیت الله سید علی نجف آبادی

مرجع بزرگ عصر خود معروف به آیت، فرزند حسن ، سال ۱۲۸۷ هـ . ق در نجف آباد دیده به جهان گشود. از همان کودکی آثار نبوغ و رشد در چهره اش ظاهر بود. در بیست سالگی در نجف آباد نزد پدرش سید حسن، به تحصیل علوم دینی پرداخت. سپس به حوزه اصفهان که در آن عصر پر رونق بود، وارد شد و سطوح عالیه را نزد اساتید فرا گرفت. پس از آن به حوزه علمیه نجف اشرف مهاجرت کرد و از محضر مراجع و بزرگانی همچون: میرزا محمد تقی شیرازی، حاج میرزا زین الدّین مازندرانی، سید محمد فشارکی، آخوند ملا محمد کاظم هروی خراسانی از فقها، مراجع و رهبران بزرگ زمان مشروطیت، سید محمد کاظم یزدی وشیخ هادی تهرانی تلمّذ نمود.

سید علی نجف آبادی به خاطر استعداد، حافظه سرشار و پشتکار، مدتی که در حوزه علمیه نجف اشرف بود، از شاگردان مشهور و بنام آخوند خراسانی به شمار می رفت. پس از کسب علوم منقول و معقول، در اوج مشروطیت و استبداد صغیر و جنگ بین الملل اول، به دنبال درگذشت استادش آیت الله العظمی آخوند خراسانی در سال ۱۳۲۹ هـ .ق به اصفهان مراجعت می نماید، و در مدرسه صدر و جده بزرگ به تدریس سطح و خارج فقه، اصول، فلسفه،تفسیر و کلام می پردازد و از مراجع طراز اول و صاحب فتوا می‌گردد.

درس او مجمع فضلاء و دانشمندان بود. اکثر علماء معاصر حوزه اصفهان از محضر پر فیض او بهره بردند، حتی خانم مجتهده بانوی امین اصفهانی صاحب تفسیر مخزن العرفان سالها فقه، اصول، تفسیر و حکمت را از خرمن او بر چیند. نامبرده با نهایت زهد و تقوا و اعراض از دنیا زندگی کرد و بعد از سالیان سال، فقر، سختی و حجره نشینی، سرانجام با دلی پر از درد و غم در ۷۵ سالگی صبح جمعه ۱۳ ماه صفر ۱۳۶۲ هـ . ق چشم از جهان فرو بست و با تشییع جنازه عظیم در تخت فولاد اصفهان، بقعه تکیه تویسرکانی به خاک سپرده شد. »

از آثار اوست:

حواشی بر کفایه الاصول –که ظاهراً در دسترس نیست و آنچه وجود دارد از آیت الله سید محمد نجف آبادی است.۲- تقریرات درس خارج فقه و اصول ایشان که به وسیله شاگردانش نوشته شده ولی چاپ نشده است.

امام خمینی: راجع به سید علی فرموند:«وقتی علمای اصفهان در زمان مشروطیت، همراه آیت الله حاج آقا نور الله مسجد شاهی و آیت الله میرزا محمد صادق خاتون آبادی که در اصفهان مرجع تقلید بود و در ادامه مبارزاتی با رضا خان داشتند به قم آمده بودند، آیت الله سید علی نجف آبادی هم با آنها به قم آمده بود، حاج میرزا محمد صادق گفت: سید علی می خواهد بگوید که من از آقای نائینی و سید ابوالحسن اصفهانی کمتر نیستم و بیراه هم نمی گوید.

شاگردان آیت الله میر سیر علی نجف آبادی عبارتند از:

آیات و حجج اسلام: سید علی فانی اصفهانی از فقها و مراجع بزرگ معاصر که دارای تألیفات زیاد می باشد،سید حسین خادمی اصفهانی، محمود یوسفی غروی نجف آبادی، شیخ احمد فیاض، علی مشکوه سدهی، خانم نصرت امین صاحب تفسیر مخزت العرفان که بیشتر علوم خود را به صورت خصوصی از دانش بیکران آیت الله سید علی نجف آبادی فرا گرفت، سید مرتضی پسندیده (برادر امام خمینی)، سید مرتضی موحد ابطحی، شیخ حیدر علی محقق اصفهانی، سید حسن مدرس هاشمی، شیخ عبدالجواد جبل عاملی سدهی اصفهانی، سید روح الله خاتمی اردکانی یزدی امام جمعه اردکان و یزد، شیخ علی اکبر صالحی کرمانی، سید ابوالحسن شمس آبادی، سید مصطفی مهدوی هرستانی، شیخ ابراهیم ریاضی نجف آبادی، شیخ حیدر علی یوسفان، محمد حسین فاضل کوهانی، محمد حسین اردکانی، میرزا محمود شیدا، عبدالرسول قائمی، محمد جواد اصولی فریدنی، سید مهدی حجازی، ملا محمد دهاقانی، سید محمد تقی فشارکی، علی قدیری کفرانی، مرتضی اردکانی، مرتضی ارسطویی نجف آبادی، حاج آقا نورالله امامی سدهی، سید مصطفی زانیانی، هبة الله هرندی، محمد ال رسول، مرتضی ملا باشی، حیدر علی خان برومندگزی، امیر آقا فلاورجانی، سید ضیاء الدین تجویدی، سید جعفر طباطبایی نجف آبادی، نصرالله قضایی نجف آبادی و شیخ محمد حبیب اللهی نجف آبادی.

***********************

حجت الاسلام و المسلمین سیّد محمّد باقر حسنی

فرزند ثقة الاسلام سیّد محمد رضا، سال ۱۲۹۷هـ.ش در شهرستان نجف آباد دیده به جهان گشود. بعد از گذراندن تحصیلات ابتدایی در مکتب خانه های قدیم، حدود شانزده سالگی وارد حوزه علمیه اصفهان شد. سپس به حوزه علمیه ی قم مهاجرت نمود و فقه، اصول و فلسفه را نزد حضرات آیات عظام: حسین بروجردی، امام خمینی و علّامه طباطبایی فرا گرفت. آنگاه به قصد ادامه تحصیل و برای اینکه همسر خود را به مکه بفرستد، به حوزه علمیه نجف اشرف رفت و دوباره به قم بازگشت. در سال ۱۳۴۶هـ.ش به زادگاهش نجف آباد مراجعه نمود و به تبلیغ دین، ارشاد مردم، اقامه جماعت در مسجد بازار، مسجد میدان و حسینیه‌ی اعظم و تدریس در حوزه علمیه نجف آباد پرداخت. در غیاب آیت الله شیخ عباس ایزدی نیز مدیریت حوزه و طلبه ها را بر عهده داشت و روزانه چند درس فقه، اصول، تاریخ، تفسیر و ... می داد. سالها نیز به عنوان امام جمعه‌ی موقت شهرستان نجف آباد بود. وی در بسیج مردم برای پیروزی انقلاب اسلامی نقش مهمّی ایفا کرد. یار محکمی برای مردم نجف آباد و آیت الله ایزدی بود، تا آنجا که آیت الله ایزدی بعد از رحلت ایشان فرمودند: «من برادر و یار صمیمی و فداکار ی را از دست دادم.»
نامبرده یکی از مدرسین خوش نام و با سواد حوزه‌ی علمّیه‌ی نجف آباد به شمار می رفت و مورد اعتماد قاطبه مردم نجف آباد بود. با سادگی، قناعت، سختی و چه بسیار با نماز استیجاری زندگی می کرد، تا آنجا که به گفته ی فرزندش سیّد جمال، حاضر نشد در منزل از سهم سادات برای خود حمام بسازد، با اینکه وجوهات مردم و پرداخت شهریه طلاب در اختیارش بود.

***********************

آیت الله شیخ احمد حججی

فرزند مولی حسین، سال ۱۳۰۳ هـ .ق در نجف آباد به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را نزد پدر و علماء زمان خود آموخت. سپس با حمایت پدرش به نجف اشرف مهاجرت نمود و به درس حضرات آیات: آخوند خراسانی و سید محمد کاظم یزدی حاضر شد و به کمال علمی و مقام اجتهاد رسید. در سال ۱۳۳۰هـ .ق به دنبال درگذشت پدر و وصیت او بر ای سر پرستی خانواده و باز ماندگان به ناچار نجف را ترک می کند و به زادگاهش نجف آباد باز می گردد و به ارشاد جوانان و مردم و تبلیغ احکام دین می پردازد. همزمان در اصفهان به درس آیات عظام حاج ملا صادق و مرحوم فشارکی می رود و در کنار آن جلسات تدریس تشکیل می دهد.
مرحوم حججی در نجف آباد باعث رشد و آگاهی مردم و فراهم شدن هسته مرکزی حوزه علمیه نجف آباد شد و با درایت و روانشناسی خاصی زمینه یک انقلاب فرهنگی را فراهم ساخت که تا کنون شاگردانی که تربیت کرده است وجود دارند.
آیت الله ابراهیم امینی می گوید:
«او عالمی بسیار خوش اخلاق و مهربان و بی آلایش و مخلص و با تقوا بود. در کمال سادگی رندگی می کرد و در ترویج احکام دین و ارشاد مردم کوشا بود.»

خصوصیّات اخلاقی آیت الله حججی:
۱- مردمی بودن و معاشرت سازنده در منزل و مسجد و در بین راه با مردم

۲-حل اختلافات

۳-خوش ذوق

۴-در اظهار نظر و انتقاد شجاع بود

۵-ساده زندگی می کرد به صورتی که هر دو خانواده‌ی او در یک اطاق زندگی می کردند شیخ احمد حججی در نیمه صفر سال ۱۳۶۵ هـ .ق در سن ۶۵ سالگی در نجف آباد بر اثر عارضه قند رشته عمرش را گسست و در یک تشییع جنازه بزرگ در قبرستان شش جوبه به خاک سپرده شد ولی متأسفانه بعد از انقلاب این قبرستان به همراه قبر مرحوم حججی به عنوان ساختن مسجد تخریب شد و به پارک تبدیل گردید.

تألیفات او :
۱- پایه گذار فرهنگ مذهبی و دینی مردم نجف آباد به وسیله تبلیغ و تربیت شاگردان.

۲- اصلاح قبله نجف آباد به طرف راست در حالی که تا آن وقت مستقیم بود.

۳- ساختن مسجد معروف به مسجد شیخ احمد در چهار راه بازار.

۴- تربیت شاگردان و جوانان و آوردن آنها به حوزه علمیه نجف آباد اصفهان و قم،که ثمره این حرکت فرهنگی ایشان ده ها نویسنده، عالم، مبلّغ، مرجع تقلید و خدمتگذار بود که از زمان ایشان تا کنون همچنان ادامه دارد.از باب نمونه به تعدادی از آیات و علماء نجف آباد اشاره می شود:حاج علی منتظری، حسینعلی منتظری، عباس ایزدی، ابراهیم امینی، غلامحسین منصور، ابراهیم ریاضی که تربیت شده ایشان بود، اسد الله صفر نوراللهی، مرحوم سید محمد باقر حسنی امام جمعه وقت نجف آباد، ابوالقاسم حججی، ابوالقاسم مسافری، غلام رضا باقری، محمد حسین حججی موحد، سید جعفر طباطبایی، نویسنده توانا ابوالقاسم پاینده، نصرالله قضایی، محمد حبیب اللهی (همشیره زاده ایشان) حیدر علی انصاری، ابوالقاسم موحدی، محمد علی احمدیان، حسینعلی محمدی اسفید واجانی(رضوان شهری)، حسینعلی گلشادی، غلامعلی واحدی، جعفر الهی و...

***********************

حجت الاسلام و المسلمین شیخ حیدر علی انصاری

دانشمند فرزانه و نویسنده توانا حجت الاسلام و المسلمین شیخ حیدر علی انصاری سال ۱۳۰۴هـ .ش در نجف آباد دیده به جهان گشود. در ده سالگی به دبستان رفت و دوره ابتدایی را کمتر از سه سال به پایان رسانید. بعد از آن به دروس دینی پرداخت و در مدت کوتاهی قرآن، رساله عملیه، اخلاق، صرف و نحو را فرا گرفت، سپس روانه حوزه علمیه اصفهان و قم گردید. پس از پایان رساندن سطوح عالیه در سال ۱۳۲۱ هـ .ش به حوزه علمیه نجف اشرف مهاجرت می نماید و از محضر اساتید زیر بهره می برد:
دروس خارج فقه و اصول را نزد حضرات آیات: حکیم، شاهرودی و خوئی، منظومه حکمت را نزد شیخ صدرا بادکوبه ای،خلاصه الحساب مرحوم شیخ بهایی و سی فصل خواجه نصیر الدین طوسی را نزد شیخ اسدالله زنجانی و بعضی از دروس را از محضر آیت الله شیخ مجتبی لنکرانی و علامه امینی صاحب الغدیر فرا گرفت.
بعد از ده سال پیمودن مدارج علمی در نجف، سال ۱۳۳۱ هـ .ش به ایران مراجعت نمود. به دستور آیت الله العظمی بروجردی به شهرستان سنقر کردستان رفت. در آنجا به اقامه جماعت، ارشاد و تبلیغ مردم پرداخت و خدمات فراوانی از قیبل تعمیر و تأسیس مساجد، مدارس و حوزه علمیه انجام داد و فرهنگ منطقه را دگرگون ساخت.انصاری در بحث و منظره مهارت خاصی داشت. وی بعد از عمری تلاش، خدمت و نویسندگی در راه مبارزه با خرافات و افکار باطل و حمایت از نهضت امام خمینی در سال ۱۳۶۵ هـ .ش بر اثر سکته دار فانی را وداع گفت.

تألیفات او عبارت است از:

۱- محرک احساسات .

۲- رساله راه حل .

۳- شناسنامه خر؛ که بیش از هفت مرتبه و هر مرتبه پنج هزار نسخه چاپ شده. در این کتاب دستگاه شاه را با این نام به مسخره گرفته است.

۴- شناسنامه جدید .

۵- رساله رهبران جهانی؛ پیرامون امتیازات پیامبران و امامان.

۶- مقالات متفرقه ای که در سالنامه «پیام اسلام»، «اطلاعات»، «کیهان» و «ندای حق» منتشر گردیده است. ۷

- اشعار و قصایدی که به مناسبت های مختلف در وصف ائمه اطهار سروده اند و بعضی از آنها به چاپ رسیده است.

***********************

آیت الله سید ناصر الدین حجت

فرزند سید محمد هاشم حسینی، سیزده رجب سال ۱۲۹۷ هـ.ق مطابق با ۱۲۵۸هـ.ش در نجف آباد به دنیا آمد. پدرش از علما ء و فضلا ء و ائمه جماعت و مدرسین نجف آباد بود.
مقدمات را نزد پدرش آموخت و برای ادامه تحصیل علوم دینی به اصفهان رفت و نزد آیات عظام: سید محمد باقر درچه ای و آخوند کاشی و ... دانش آموخت.
برای تکمیل دروس حوزه به قم، مشهد و سپس به نجف اشرف هجرت نمود و فقه، اصول، تفسیر، رجال و حدیث را نزد اساتید به پایان رساند. بعد از دریافت درجه اجتهاد به زادگاه خود باز گشت و در آنجا به نشر احکام و تبلیغ مسائل دینی، تألیف و مبارزه با بهائیان پرداخت.
آیت الله سید ناصر حجت از فقها ء، مجتهدین، حکماء، شعراء، مدرسین، دانشمندان و اطباء بزرگ زمان خود به شمار می رفت و طبابت هم می نمود. در کنار آن با بهائیت مبارزه می کرد، سید ناصر با عقاید باطل بهائیان زمان خود مبارزه می کرد و کتاب «الحجة البالغه فی تنبیه القلوب الزائغه» را سال ۱۳۳۹ هـ.ق بر ردّ بهائیت، به صورت مکاتبه، در جواب یکی از مبلغین بهائی نوشت و در خرداد ماه سال ۱۳۰۸هـ.ش به همت بعضی از اخیار و فضلاء در مشهد رضوی به طبع رسید، و گرنه به فراموشی سپرده می شد.

در کتاب شهرک نون آمده است که: نجف آباد در جنبش (زمان) مشروطه آرام نبود، سید ناصر از محله نصیر به اندیشه وکالت افتاد. مردی بود موقر و با سواد، مسجدی و منبری داشت، با مبادی طب قدیم آشنا بود. در آن روزگار از طبیب سیمرغ قاف بود، حضور وی در شهرک نون نعمتی بود.

تألیفات آیت الله ناصر الدین حجت:

۱- فقه در طهارت با آب قلیل.

۲- حجة البالغه فی تنبیه القلوب الزّائغه؛ که توضیح آن گذشت.

۳- تفسیر سوره و التین.

۴- دیوان منشات.

۵- دیوان قصاید، یا نفخات روح القدس؛ این کتاب در برگیرنده اشعاری است که نویسنده ، در زمینه های مختلف می سروده، است.

۶- صراط مستقیم.

سرانجام سید ناصر الدین حجت بعد از یک عمر تلاش علمی، مبارزه با عقاید باطل، تبلیغ و ترویج احکام دین و رسیدگی به مشکلات مردم شب ۱۷ ربیع الاول سال ۱۳۶۰هـ.ق در نجف آباد در سن ۶۳ سالگی دار فانی را وداع گفت و در جنب قبر پدر خود در مقبره مسجد خویش (محله نصیر) به خاک سپرده شد. روانش شاد باد.

***********************

آیت الله شیخ غلامرضا باقری

فرزند حاج ابوالقاسم در سال ۱۳۴۰ هـ .ق در روستای عالم پرور «حاجی آباد» از توابع شهرستان نجف آباد پا به عرصه وجود نهاد. در سن پنج سالگی پدر خود را از دست داد و تا سن ۱۶ سالگی زیر نظر مادر و برادر، دروس فارسی را خواند. از دوران نوجوانی به تحصیل علوم دینی پرداخت و مقدمات را نزد حضرات آقایان: ابوالقاسم حججی، حیدر علی یوسفان نجف آبادی، سید مرتضی علوی و محسن الهی لاهیجی آموخت.
در سال ۱۳۶۴ هـ .ق برای تکمیل مراحل علمی به نجف اشرف مهاجرت نمود و سطوح عالیه را نزد حضرات آیات: محمد حسین اصغرخانی، عبدالحسین رشتی و سید یحیی یزدی و فلسفه را نزد شیخ صدرا بادکوبه‌ای فرا گرفت. سپس به درس خارج فقه و اصول آیات عظام و مراجع بزرگ زیر راه یافت، کاظم شیرازی، ابوالقاسم خویی، میرزا هاشم آملی ، محمد علی کاظمینی، سید عبد الهادی شیرازی و سید محسن حکیم. بعد از بهرگیری از خرمن پر بار بزرگان نجف اشرف به کمال علمی و اجتهاد رسید. نامبرده در نجف اشرف از شاگردان ممتاز آیت الله خویی و بقیّه مراجع به شمار می رفت و پیوسته به تدریس سطوح عالیه و خارج فقه و اصول اشتغال داشت. در سال ۱۳۹۱ هـ .ق بعد از ۲۸ سال اقامت در نجف اشرف، به ایران می آید و طبق فرموده‌ی خودشان به اینجانب، به دنبال اخراج هزاران نفر از علماء و مردم عراق به وسیله حزب بعث، ناچار می شود به حوزه علمیه‌ی قم برگردد و به تدریس و تحقیق بپر دازد. سپس به مشهد رضوی رفت و ساکن آنجا گردید. فرزند ایشان به نام حسن باقری در جبهه های جنگ به شرف شهادت نائل گشت.

تألیفات او عبارت است از :

۱- نور الهدایه در امامت و ولایت» به طبع رسیده است.

۲ - تقریرات درس اصول آیت الله خویی.

۳- رساله ای در ارث زوجه» این ها در نجف از بین رفته است.

۴- رساله ای در اعتقادات» را به کسی داده است که به نام خودش چاپ کند.

۵- فقه القرآن.

۶ - داستان کاروان کربلا؛که چاپ نشده است.

***********************

آیت الله ابراهیم ریاضی

فرزند آقا محمد، سال ۱۳۲۳هـ.ق(۱۲۷۷هـ.ش) در نجف آباد در خانواده ای کشاورز دیده به جهان گشود. در کودکی پدر را از دست داد، و تا ۱۸ سالگی تحت سر پرستی برادر بزرگترش به کشاورزی و زراعت پرداخت. سپس به دنبال عشق و علاقه شدیدی که به فراگیری علوم دینی داشت، نزد حضرات آیات علماء: محمد حسن عالم نجف آبادی، میر سید علی مجتهد نجف آبادی، سید محمد نجف آبادی و میرزا محمد صادق اصفهانی زانوی ادب زد.در اصفهان درس فلسفه و شرح منظومه را از محضر شیخ محمود مفید و شیخ محمد گنابادی معروف به خراسانی فرا گرفت. سپس برای تکمیل دروس خود را سال ۱۳۴۴هـ.ش به قم مهاجرت نمود و به درس خارج فقه و اصول آیات عظام :عبدالکریم حائری یزدی، حجّت و محمد علی قمی و فلسفه ی میرزای همدانی و مرحوم شاه آبادی حاضر شد. و در این ایام با امام خمینی معاشرت داشت.
شیخ ابراهیم ریاضی به خاطر تلاش، مجاهدت، تقوا و پر هیزگاری خاصّی داشت مورد توجه اساتید خود چون آیت الله العظمی حائری یزدی قرار گرفت و تقسیم شهریه ی اصفهانی ها از طرف مرحوم حائری یزدی به ایشان واگذار گردید. همزمان به تدریس سطوح عالیه پرداخت.
شیخ ابراهیم مناعت طبع داشت، و طلبه ها را به آن سفارش می نمود. یک شب از رفقای ایشان که از نجف آباد آمده بود گفت: می خواهم، مقداری برنج و روغن برای شما بفرستم. شیخ گفت نیاز ندارم، وبعد گفت من نیاز داشتم و اگر قبول می کردم تا یک سال کافی بود، ولی رد کردم که به دیگران برسد و چند نفر دیگر صاحب نان شوند و از طرفی خواستم انسان را گدا فرض نکنند.
شیخ ابراهیم معتقد بود و میگفت: باید جایی باشد که طلبه ها در آنجا درس بخوانند، در برهمین اساس مبادرت به ساخت حوزة علمیه الحجه نمود.
سرانجام شیخ ابراهیم ریاضی بعد از یک عمر تلاش و فعالیت، ستاره اقبال او زود افول کرد و در مهر ماه ۱۳۳۳هـ.ش مطابق با ۱۵ صفر ۱۳۷۴هـ.ق در سن ۵۶ سالگی بر اثر سکته قلبی دار فانی را وداع گفت و در حسینیه اعظم که خود ساخته بود به خاک سپرده شد.

از تألیفات اوست:

۱- تأسیس حوزه علمیه (الحجه)نجف آباد در سال ۱۳۲۰هـ.ش برابر ۱۳۶۱هـ.ش که در ساختن این مدرسه زحمت زیادی را متحمل شدند، آیت الله محمد علی ادیب نجف آبادی از فرزند مرحوم ریاضی حجت الاسلام حیدر علی ریاضی نقل می کرد: «روزی پدرم در حالی که ناراحت بود به منزل آمد مادرم از علت ناراحتی سؤال کرد پدرم فرمودند پول سنگ کاری بابت مدرسه را ندارم بدهم . مادرم گردبند طلای خود را در آوردند و به پدرم دادند که بدهی را بپردازد».

۲- ساختن حسینیه اعظم در نجف آباد.

۳- تأسیس مسجد صفا.

۴- تربیت شاگردانی همانند آیات و حجج اسلام :حسینعلی منتظری، محمد علی احمدیان، عباس ایزدی، نعمت الله صالحی نجف آبادی، ابراهیم امینی، سید جعفر طباطبایی چشمه ای و حیدر علی یوسفان.

***********************

آیت الله میرزا علی آقا روحانی

حضرت مستطاب، آیت الله میرزا علی آقا روحانی، سال ۱۳۵۱هـ.ق (۱۳۰۹هـ.ش) در خانواده ای سخت کوش و متدین در نجف آباد به دنیا آمد. پس از تحصیلات ابتدایی در دوازده سالگی به آموختن علوم دینی روی آورد. پس از یک سال و نیم به حوزه علمیه قم شتافت و در مدرسه جدّه سکونت گزید.
در شانزده سالگی رهسپار حوزه علمیه نجف اشرف شد و به درس آیت الله مرتضی فیروز آبادی صاحب «عنایه الاصول» و درس خارج فقه و اصول آیات عظام: حکیم ، شاهرودی، سید عبد الهادی شیرازی، سید ابوالقاسم خویی رفت و توشه ها بر گرفت. این تلاش بیش از سی سال از عمر با برکتش را تشکیل داد. وی در خلال این مدت به تدریس فقه و اصول، تألیف و تصنیف پرداخت. از اساتید خویش اجازه اجتهاد دریافت کرد. در سال ۱۴۰۰ هـ.ق(۱۳۵۹ هـ.ش)به قم آمد و به تکمیل نوشته های خویش پرداخت. سرانجام در سن ۶۴ سالگی، در تاریخ شانزده رجب الخیر ۱۴۱۵هـ.ق(۲۹ آذر ماه ۱۳۷۳هـ.ش) بدرود حیات گفت.

برخی از تألیفات چاپ شده او عبارتند از :

۱- الفرقان فی تفسیر القرآن (که ۲ جلد آن به چاپ رسیده است).

۲- رهنگ یا علم و دانش.

۳- معارف اسلامی .

۴- اصول اسلام.

۵- ترجمه اجوبه موسی جار الله؛ تر جمه جوابهای سید شرف الدین به موسی جارالله که همانند وهابیّت عقاید باطلی را ابراز نموده است.

۶- الوصول الی مناقب آل الرسول (۲ جلد آن به چاپ رسیده است).

۷- خلفاء راشدین (۴جلد).

۸- الامام الحسین والمناوئون

تالیفات چاپ نشده ایشان نیز عبارت است :

۱- الفرق ان فی تفسیر القرآن (۲۰ جلد).

۲- تعلیقه بر شرح لمعه،رسائل و مکاسب (که برخی از آنها در چاپ کتاب کلانتر لحاظ شده است).

۳- تنقیح المقال در شرح «وسیله النجاه »-باب طهارت (۳جلد).

۴- ترجمه و تفسیر مختصر قرآن مجید.

۵- اعجاز قرآن.

۶- کشف الاسرار (تطبیق دانش جدید با آیات قرآنی).

۷- عبقریه الهاشمیّه.

۸- المواهب فی ایمان ابی طالب.

۹- الامام علی فی صفین.

۱۰- العقیله الهاشمیّه.

۱۱- السقیفه.

۱۲- سیره المویه.

۱۳- الا رهاب فی اتباع محمد بن عبد الوهاب.

۱۴- روش خوشبختی.

۱۵- عرفان و فلسفه.

۱۶- شذرات الذّهب(حاوی ۲۰۰۰ حدیث مستند و صحیح به حروف الفبا).

۱۷- عقاید الشّیعه الامامیّه.

۱۸- قبسات فی علم الاوصل.

۱۹- یک بحث از مواد صلبه (رد بر مادی گرایان).

***********************

حجت الاسلام و المسلمین مصطفی زمانی

فرزند محمد باقر ،سال ۱۳۵۳هـ.ق در نجف آباد در خانواده ای اهل فضل و تقوا دید ه به جهان گشود. دروس ابتدایی را در زادگاهش در کنار کسب و کار به پایان رساند. سپس مشغول تحصیل علوم دینی گردید و به مدت دو سال در نجف آباد مقدمات را نزد اساتیدی همچون شیخ ابراهیم ریاضی آموخت. برای ادامه تحصیل به قم هجرت نمود و از محضر درس آیات عظام: بروجردی ، امام خمینی، اعتمادی، ستوده و مشکینی فیض برد.
او به نویسندگی و پاسخ به نیاز های نسل جوان روی آوردو در این راه سی سال از نویسندگان موفق، درد آشنا و سر شناس قبل از پیروزی انقلاب و بعد از آن بود. در این راستا آثار مورد نیاز را در زمینه های گوناگون با شرایط سخت اقتصادی و کمبود امکانات به جامعه عرضه کرد. او انسانی با تقوا ، با اخلاص، زمان شناس ، پر کار ، مسؤولیت شناس ، با صداقت و دلسوز بود. به دنبال نوشتن کتابهایی همانند: ابراهیم بت شکن، قهرمان توحید،کودک نیل و شیعه و زمامداران خود سر که روح انقلابی داشت ، از طرف ساواک دستگیر و محکوم به یک سال زندان گردید و یک نوبت هم در قم دستگیر شد و به زندان شهربانی قم منتقل مصطفی زمانی به خاطر نیاز جامعه ، با کمک همفکران خود «انتشارات پیام اسلام»را در سال ۱۳۴۹ هـ.ش تأسیس کردند. او عمر شریف خود را وقف نوشتن، مبارزه با مفاسد اجتماعی، پاسخ به نیاز جوانان و فرهنگ سازی جامعه نمود.

رمز موفقیت استاد در نویسندگی چند چیز می باشد:

۱- نظم ۲- تلاش ۳- اخلاص در کار و برنامه ۴- زمان شناسی و شناخت دردها و نیازهای اجتماعی ۵- صداقت ۶- ظیفه شناسی.
نامبرده در سال ۱۳۶۹ هـ.ش به دیار باقی شتافت و با تشییع جنازه ای بزرگ در یکی از حجرات حرم حضرت معصومه «س»در قم به خاک سپرده شد. روحش شاد.

تألیفات :

مصطفی زمانی دارای ۴۳اثر و کتاب چاپ شده می باشد::

۱- شیعه و زمامداران خودسر.

۲- آینده اسلام.

۳- کودک نیل یا مرد انقلاب.

۴- به سوی اسلام با آیین کلیسا .

۵- ابراهیم بت شکن.

۶- کنفرانس مذهبی لبنان و ملت فلسطین.

۷- سلیمان و بلقیس.

۸- چرا رفوزه شدم.

۹- طمع کاران کینه ورز.

۱۰- قصه های قرآن.

۱۱- مردان پاک.

۱۲- .دختر وظیفه شناس.

۱۳- جنایات غربی.

۱۴- راه و بیراهه.

۱۵- علی بن ابیطالب «ع«.

۱۶- اسلام و تمدن جدید.

۱۷- اسلام و خدمات اجتماعی.

۱۸- دوستیهای تلخ و شیرین.

۱۹- داستانهای مصور اسلام و کودکان.

۲۰- فروع دین.

۲۱- کارنامه سیاسی-اجتماعی.

۲۲- اعتیاد های خطرناک.

۲۳- رمز ترقی.

۲۴- پیشگویی های علمی قرآن.

۲۵- پیمان زناشویی.

۲۶- مرگ سبز.

۲۷- مذهب و رهبر ما.

۲۸- حدود خسارات جهان و انحطاط مسلمین.

۲۹- نقش کلیسا در ممالک اسلامی.

۳۰- سالنامه (۱-۸).

۳۱- چهل حدیث.

۳۲- طوفان جوانی.

۳۳- مجله نرجس.

۳۴- دیوان امیرالمؤمنین علیه السلام.

۳۵- نهج البلاغه.

۳۶- جوانان چرا؟.

۳۷- دیوان علی علیه السلام.

۳۸- مبارزه با خودکشی.

۳۹- عروسی،تولدی جدیدی.

۴۰- بلوغ و غریزه جنسی.

۴۱- وسواس.

۴۲- امام موسی کاظم علیه السلام.

۴۳- نکاتی درباره دستگاه آفرینش.

***********************

حجت الاسلام و المسلمین سید محمود سجادی

فرزند جواد سال ۱۳۰۹هـ.ق در نجف آباد به دنیا آمد. بعد از آن که مقدمات را در زادگاه خود آموخت به اصفهان رفت و در مسجد نو و مدرسه جّده بزرگ از محضر اساتید زیر بهره مند گردید، سید محمد نور بخش معروف به سید آقا جان ریزی، حاج میرزا بدیع درب امامی، شیخ محمد تقی مسجد شاهی، سید مهدی درچه ای و از عموی خود آیت الله سید محمد حسین سجادی هم استفاده برد. وی بعد از رسیدن به مراتب و کمالات علمی و معنوی به قصد ارشاد مردم و تبلیغ احکام اسلام به نجف آباد باز گشت، و به اقامه جماعت و ترویج مسائل دین پرداخت. به خاطر زهد و تقوایی که داشت مورد توجه عموم مردم نجف آباد و اطراف قرار گرفت؛ به اندازه ای که مردم اعتقاد مخصوصی به او داشتند و او را مستجاب الدّعوه و دارای مقامات عالی می شمردند، به همین جهت هنگام رحلت ایشان مردم زیادی در تشییع جنازه او شرکت کردند و شعراء در مدح او اشعاری سرودند.
آن مرحوم سهم مبارک امام«ع» را قبول نمی کردند، و از سهم سادات به مقدار نیاز مصرف می نمودند. مردم اعتقاد خاصی به ایشان داشتند و نذرات و هدایای زیادی را برای نامبرده می آوردند. آن مرحوم آنچه را برای او می آوردند نمی گذاشت تا شب باقی بماند بلکه آنها را بین فقراء و سادات تقسیم می کرد، و زیاد به حضرت ولی عصر (عج)متوسل می شد.
سید محمود سجادی شب سه شنبه اول ربیع الاول ۱۳۸۶هـ.ش در سن ۷۷ سالگی دار فانی را وداع گفت و به جنت فردوس در جوار رحمت حق و اجداد پاکش پیوست و در حسینیه اعظم نجف آباد به خاک سپرده شد و آیت الله محمد علی ادیب نجف آبادی در مراسم او در مدرسه علمیه (الحجه)سخنرانی کردند.تکمیل بخشی از مسجد بازار نجف آباد اثر ایشان است.

***********************

حجت الاسلام و المسلمین سید جواد سجادی

فرزند سید محمود سال ۱۳۰۳ هـ.ش در نجف آباد در خانواده ای عالم و با فضیلت دیده به جهان گشود.بعد از تحصیلات ابتدایی و سپری کردن مقدمات علوم دینی نزد پدر و علمای محل، سال ۱۳۱۹هـ.ش در سن ۱۶ سالگی به قم مهاجرت نمود و سطوح را نزد حضرات آیات و حجج الاسلام: اسدالله نوراللهی نجف آبادی، شهید صدوقی، محمود سلیمانی نجف آبادی، علی اصغر قزوینی، الهی لاهیجانی، شمس لنگرودی، سید محمد علی قزوینی، فاضل همدانی، عبدالجواد اصفهانی ، صادق شریعتمداری و... فرا گرفت. تابستان ها به اصفهان می آمد و به درس آیت الله شیخ محمد حسن عالم نجف آبادی و سید محمد باقر سه دهی حاضر می شد. همچنین درس خارج فقه و اصول را از محضر آیات عظام: بروجردی، امام خمینی، داماد، موسوی، گلپایگانی، مرعشی نجفی و عباسعلی شاهرودی استفاده کرد. بعد از مدتی به نجف آباد بازگشت و به ارشاد، تبلیغ، تدریس، تألیف و اقامه جماعت در مسجد بازار پرداخت. اکنون نیز امام جماعت مسجد محله قبرستان را بر عهده دارد. نامبرده علاقه فراوانی به هنر خوش نویسی(نستعلیق)دارد و آثار فراوانی در این زمینه دارد.

از تألیفات او می باشد:

۱- شرح زندگانی امام چهارم »، در این کتاب به سلسله انساب علمایی می پردازد که به امام سجاد«ع»می رسند .

۲- شرح صمدیه به فارسی.

۳- شرح تبصره علامه حلّی به فارسی.

۴- توضیح الخط.

۵- ایقاظ الرّاقدین (اخلاقی، اجتماعی و اعتقادی).

۶- دختران حضرت زهرا سلام علیها.

***********************

آیت الله شیخ نعمت الله صالحی نجف آبادی

فرزند حسینعلی ، سال ۱۳۰۲هـ.ش در نجف آباد پا به عرصه ی وجود نهاد. پس از تحصیلات ابتدایی در سن ۱۵ سالگی جهت کسب علوم دینی به اصفهان رفت و ادبیات عرب، شرح لمعه، رسائل و مکاسب را نزد حضرات آیات: حاج آقا رحیم ارباب،حاج شیخ محمد حسن عالم نجف آبادی (دائی خویش) و شیخ احمد فیاض آموخت. در اوایل مرجعیت آیت الله بروجردی در سال ۱۳۲۵ هـ.ش به قم آمد و خارج فقه و اصول را نزد وی، امام خمینی و سید محمد داماد و فلسفه را نزد علّامه طباطبائی فرا گرفت. همزمان به تدرسی ادبیات عرب، فلسفه ، شرح لمعه ، رسائل مکاسب، کفایه و... پرداخت.
آقای صالحی از آغاز نهضت امام خمینی از حامیان و پیروان محکم ایشان بودند. پس از رحلت آیت الله بروجردی و آیت الله حکیم مرجعیت امام خمینی را اعلان کردند که این عمل به عنوان یک جرم بزرگ در پرونده وی در ساواک ثبت شد.

متن نامه ایشان

بسمه تعالی
صلاحیت مرجعیت عامه، حضرت آیت الله العظمی آقای خمینی مدظله العالی از قضایاتی است که قیاساتها معها وکالنار علی المنار والشمس فی رائقه النهار تأیید و ترویج و تقویت معظم له وظیفه شرعی هر فرد مسلمان و علاقمند به اسلام و مصالح مسلمین است.
نعمت الله صالحی نجف آبادی

تألیفات ایشان عبارت است از :

۱- ولایت فقیه یا حکومت صالحان»که از راه عقلی به اثبات ولایت فقیه پرداخته است.

۲- جمال انسانیت»که به صورت خیلی زیبا و نمونه، داستان حضرت یوسف را تفسیر و موشکافی نموده است.

۳- نقدی به نظر دکتر شریعتی در مورد قیام امام حسین علیه سلام.

۴- توطئه ی شاه بر ضد امام خمینی.

۵- پژوهش جدید در چند مبحث فقهی.

۶- حدیث های خیالی در مجمع البیان به ضمیمه تفسیر چند آیه از قرآن مجید.

۷- مجموعه مقالات» چهارده مقاله تحقیقی.

۸- شهید جاوید»پیرامون قیام حسین علیه السلام.

۹- نگاهی به حماسه حسینی شهید مطهری و...

***********************

آیت الله شیخ اسد الله صفر نوراللهی

سال ۱۲۹۶ هـ.ش در نجف آباد به دنیا آمد . بعد از پایان تحصیلات ابتدایی وارد حوزه علمیه نجف آباد شد و نزد شیخ احمد حججی، شیخ ابراهیم ریاضی و سید جعفر طباطبایی مقدمات را فرا گرفت. سپس در سن ۱۷ سالگی وارد حوزه علمیه اصفهان شد.
در اصفهان به درس آیات: شیخ محمد حسن عالم نجف آبادی و حاج آقا رحیم ارباب و میرزا علی آقا شیرازی حاضر شد. سپس به قم آمد و از محضر درس فقه، اصول، فلسفه و اخلاق آیات: امام خمینی، محقق داماد و بروجردی خوشه برچید آیت الله اسدالله نوراللهی عالمی خوش بیان و با استعداد بود. از همان اوایل طلبگی که وارد حوزه علمیه قم شد به تدریس و تربیت شاگردان اشتغال داشت. در زمان آیت الله بروجردی نیز از مشاهیر فضلاء و مدرسین حوزه علمیه قم به شمار می رفت. آیت الله احمدیان نجف آبادی می فرمودند:«وقتی ما به قم آمدیم آقای نوراللهی مغنی و حاشیه تدریس می کرد.»
آیت الله سبحانی می فرمودند:«زمان آیت الله بروجردی به قم آمدیم آقای نوراللهی از مدرسین معروف حوزه علمیه قم بودند و حدود دویست نفر شاگرد در درس ایشان شرکت می کردند.»

برخی از شاگردان ایشان:

۱- آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی، که از خودشان نقل است در سال ۱۳۷۲هـ.ش بیشتر شرح لمعه را نزد من خواندند.

۲- آیت الله یحیی انصاری شیرازی.

۳- سید جواد سجادی.

۴- ابوطالب مصطفایی.

۵- غلامحسین ایزدی.

آقای نوراللهی به خاطر فشارهای روحی و مشکلات زندگی به دستور آیت الله بروجردی به ملایر رفت. بعد از دو سال به قم مراجعت نمود و به تدریس مشغول شد. در سال ۱۳۴۳ هـ.ش به تهران رفت و امام جماعت یکی از مساجد سر آسیاب مهر آباد شد و در غربت به سادگی زندگی کرد.
بعد پیروزی انقلاب اسلامی به زادگاه خود آمد و تا پایان عمر در حوزه علمیه نجف آباد به تدریس شرح لمعه، رسائل، مکاسب، کفایه و تفسیر، سخنرانی و امام جماعت اشتغال داشت. در حالی که از کمترین امکانات مادی بهره مند بود و با قناعت زندگی می کرد وسرانجام در سن ۸۶ سالگی در اوایل سال ۱۳۸۲هـ.ش در نجف آباد چهره در نقاب خاک کشید و در جنت الشهداء نجف آباد به خاک سپرده شد

***********************

حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر طباطبایی

فرزند اسدالله ، سال ۱۲۹۰هـ.ش(۱۳۲۹هـ.ق)در روستای چشمه احمد رضا از دهات کرون دیده به جهان گشود. پدرش در زمانی که قحطی استان اصفهان را فرا گرفته بود به ساربانی مشغول بود،هنگامی که بسیاری از مردم بر اثر گرانی و کمبود ارزاق ، جان خود را از دست دادند و از طرفی یاغی گری شدید نیز در اغلب منطق ایران و استان اصفهان (و نجف آباد بوسیله رضا خان جوزدانی و جعفر قلی چرمینی و علی نقی چی) و... صورت می گرفت. وی از چهار سالگی به مکتب رفت و تا چهار ده سالگی فارسی و قرائت قرآن را آموخت. سپس به پیشنهاد پدرش برای تحصیل علوم دینی به حوزه علمیه اصفهان رفت و سیوطی را نزد آیت الله شیخ ابراهیم ریاضی نجف آبادی و معالم و شرح لمعه را در مدرسه س جدّه ی بزرگ نزد آیت الله شیخ محمد حسن عالم نجف آبادی فرا گرفت.
همزمان از درس نهج البلاغه و اخلاق آیت الله میرزا علی آقا شیرازی که در زهد و تقوا بی نظیر بود بهره مند گردید و از محضر علامه سید علی طباطبایی نجف آبادی و آیت الله شیخ احمد حججی کسب فیض کرد.
نامبرده در سال ۱۳۲۳هـ.ش برای ادامه تحصیل مجدد وارد نجف آباد شد بود. با شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران پشتیبان مادی و معنوی جوانان و رزمندگان بودند. یکی از فرزندان ایشان نیز، به نام سید محمد طباطبایی، در جنگ عراق علیه ایران در منطقه موسیان سال ۱۴۰۳هـ.ق به شهادت رسید.

نماز باران
قبل از سال ۱۳۷۰هـ.ش مردم شهید پرور نجف آباد به دنبال خشکسالی از آیت الله شیخ عباس ایزدی درخواست می کنند که نماز استسقاء (نماز باران) بخوانند و ایشان، حجت الاسلام سید جعفر طباطبایی را معرفی می نماید و سید جعفر نماز باران می خوانند؛ به دنبال آن باران خوبی می آید، که نشانگر پاکی ایشان است. می توان به آیات و حجج اسلام :شیخ اسدالله صفر نوراللهی نجف آبادی، شیخ ابراهیم امینی نجف آبادی و فتح الله امید به عنوان شاگردان ایشان اشاره کرد.

تألیفات ایشان عبارت است از :

۱- کلیات دیوان اشعار هاشمی.

۲- دیوان انقلاب با تلخص هاشمی که هر دو به چاپ رسیده است.در دبوان انقلاب نامبرده اشعاری راجع به امام خمینی گفته اند.

۳- ارکان دین.

۴- پرتوی از جلوه حق(اشعار).

۵- گلزار معرفت ،مشتمل بر احادیث و اشعار حکمت آمیز عرب.

۶- برتر از خون شهید(احادیثی درباره فضیلت علم و عالم).

سید جعفر طباطبائی در بهمن سال ۱۳۸۲هـ.ش مطابق با اواخر سال ۱۴۲۴هـ.ق به دنبال یک بیماری طولانی در سن ۹۲ سالگی دست از جهان برکشید و در جنت الشهدا به خاک سپرده شد.

***********************

آیت الله محمد حسن عالم نجف آبادی

استاد یگانه حوزه علمیه ی اصفهان که در نجف آباد دیده به جهان گشود. پس از پیمودن علوم مقدماتی به اصفهان رفت و به محضر درس حضرات آیات و حجج اسلام: سید محمد باقر درچه ای، حاج میرزا بدیع درب امامی، آخوند ملا محمد حسین کرمانی، ملا محمد کاشانی معروف به آخوند کاشی، جهانگیر خان قشقایی و جمعی دیگر از علماء حاضر شد. سپس به نجف اشرف عزیمت نمود و از محضر مراجع بزرگ وقت: آخوند خراسانی و محمد کاظم یزدی کسب فیض نمود و به درجه اجتهاد و مقامات و کمالات علمی و معنوی دست یافت. پس از چندی به اصفهان بازگشت و از مدرسین، مجتهدین، فقها ء مشهور و ائمه جماعت مورد وثوق عام و خاص گردید به صورتی که مورد احترام اقشار مردم اصفهان بود.
او سال ها در مدرسه جدّه تدریس فقه و اصول می نمود. جمع زیادی از فضلاء و دانشمندان نیز که بعداً خود صاحب مقامات بالایی شدند از شاگردان او می باشند.از توفیقات و الطاف پروردگار در حق او این بود که موفق شد بیش از بیست دوره شرح لمعه شهیدین را در حوزه علمیه اصفهان تدریس نماید، در حالی که هر دوره آن حداقل چهار سال طول می کشد،اگر روزی دو درس هم گفته شود تقریباً دو سال طول می کشد تا به پایان برسد.

اکثر علماء و دانشمندانی که آن وقت در حوزه علمیه اصفهان تحصیل می کرده اند از محضر درس این عالم یگانه و فقیه گرانمایه بهره مند گردیده اند. مرحوم شیخ محمد حسن عالم، داماد آیت الله میر سید محمد مدرس نجف آبادی می باشد.صاحب عنوان در شب سه شنبه ۱۸ ربیع الاول سال ۱۳۸۴هـ.ق از دار دنیا رفت و به جوار رحمت حق پوست و در بقعه تکیه کازرونی، در تخت پولاد اصفهان به خاک سپرده شد خدایش رحمت کند.

برخی از شاگردان او عبارتند از :
آیات و حجج اسلام: ، ابراهیم امینی، محمد علی احمدیان، سید روح الله خاتمی، نصرالله قضائی معروف به امام نجف آبادی، حیدر علی محقق اصفهانی، ابو طالب مصطفایی، سید جعفر طباطبایی نجف آبادی چشمه ای، اسدالله صفر نور اللهی نجف آبادی، نعمت الله صالحی نجف آبادی (خواهر زاده ایشان)،حسینعلی منتظری. ابراهیم ریاضی، سید جواد سجّادی، محمد حبیب اللهی نجف آبادی، نویسنده توانا ابوالقاسم پاینده، سید ابراهیم ابطحی و سید محمود مدرس نجف آبادی.
آیت الله امینی درباره ی استادش شیخ محمد حسن عالم نجف آبادی می گوید:مرحوم شیخ محمد حسن عالم نجف آبادی مردی پاک، زاهد، خوش اخلاق و مهربان بود به آنچه می گفت عمل می کرد. یکی از مجتهدین و علمای بزرگ بود.منبر می رفت و از راه منبر ارتزاق می کردو سهم امام را اصلاً مصرف نمی کرد.

حجت الاسلام والمسلمین شیخ مصطفایی نجف آبادی در باره ی استاد خود شیخ محمد حسن عالم می فرماید:« او از اوتاد بود واگر کسی یک ساعت در محضر او بود عوض می شد هنگامی که می خواست پول به طلبه ها بدهد با من مشورت می کرد و بعد استخاره می کرد ایشان با من عقد اُخوت بسته بود که هر کدام به بهشت رفتیم دیگری را هم ببریم و هر کدام زنده ماندیم برای دیگری طلب مغفرت نماییم».

تألیفات آیت الله عالم نجف آبادی:

۱- تقریرات فقهی و اصولی اساتیدش که چاپ نشده .

۲- فضیله السیادة و فضائل السادات»پیرامون سادات و احادیثی درباره آنها

***********************

آیت الله العظمی مولی عبد الرّحیم نجف آبادی

از فقها ء، اصولیین و مجتهدین بسیار بزرگ، معروف به فاضل، فرزند مولی علی در نجف آباد چشم به جهان گشود. در زادگاهش و اصفهان تحصیلات حوزوی خود را ادامه داد و برای تکمیل دروس به نجف مهاجرت نمود. در زمان حیات و مرجعیت صاحب جواهر به درس بزرگانی همچون سید مجاهد حاضر شد و عمده بهره خود را از محضر شریف العلماء مازندرانی برد. مولی عبدالرحیم معاصر شیخ انصاری بوده است، و از شیخ محمد نبی تویسرکانی صاحب کتاب «لئالی الاخبار» استفاده کرد و در سال ۱۲۷۹هـ.ق از وی اجازه ای دریافت نمود. مرحوم آیت الله علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی در الذّریعه می فرماید:«حاج مو لی عبد الرحیم نجف آبادی، عالم، فاضل، مجتهد، فقیه و اصولی بود.»
وی بعد از کسب درجه اجتهاد و رسیدن به درجات و کمالات علمی و عملی در نجف اشرف به اصفهان مراجعت و در آنجا مورد توجه همدرس خود آیت الله سید اسدالله بید آبادی که در نجف با هم بودند قرار می گیرد. پس از چندی در نجف آباد ساکن می گردد و به تألیف ،تدریس و تبلیغ دین می پردازد. صاحب «المآثر والاثار» از او به عنوان «رئیس و شخصیت بزرگ و مجتهدی فحل (قوی و نیرومند)نام می برد.

از آثار ملا عبد الرحیم در نجف آباد مسجدی در محله حکیم کنار خیابان حکیم( قدس) است.

از تألیفات اوست:

۱- کتاب مهم و پر حجم «حقایق الاصول»کتابی مفصّل، از اول مباحث اصول تا آخر.

۲- نوشته ای را در فقه (باب طهارت) به او نسبت می دهند که موجود نمی باشد ولی از مرحوم آیت الله میر سید علی آیت نجف آبادی نقل شده که فرمو ده اند :مولی عبد الرحیم کتابی را در فقه نوشته بود که من گاهی می آمدم منزل مرحوم حاج شیخ جعفر (نوه ایشان) و از آن استفاده می کردم.

تاریخ وفات فقیه و اصولی بزرگ آیت الله العظمی مولی عبد الرحیم معلوم نیست منتهی بعد از سال ۱۲۸۶ هـ.ق که کتاب حقایق الاصول خود را چاپ کرده از دنیا رحلت کرده است و جنازه آن مرحوم را طبق وصیتش به نجف اشرف منتقل کردند و در وادی السلام به خاک سپردند.

***********************

آیت الله العظمی مولی علی محمد نجف آبادی

عالم و عارف بزرگ شیخ علی محمد فرزند محمد جعفر نجف آبادی اصفهانی نجفی از بزرگان علماء و فقهاء از مشاهیر مدرسین و مجتهدین در اواسط قرن ۱۳ هـ.ق در نجف آباد به دنیا آمد. پدر و اجداد او از تجار و بزرگان بودند وی بعد از پیمودن مقدمات به حوزه علمیه اصفهان رفت و نزد اساتید زیادی از جمله: جهانگیر خان قشقایی و مولی محمد کاشانی درس خواند سپس به نجف اشرف عزیمت کرد و سالها از محضر آیات و مراجع بزرگ نجف اشرف همچون میرزا محمد حسن شیرازی (صاحب فتوای تنباکو ) بهره برد بعد از مهاجرت میرزا به سامرا در سال ۱۹۹۱هـ.ق، او نیز به سامرا عزیمت کرد و در محضر استاد بود سپس به نجف اشرف برگشت و به تدریس معقول و منقول در مسجد هندی پرداخت و عده زیادی از دانش او استفاده بردند از خصوصیات او عزلت و گوشه گیری بود با کسی جز کتابهایش انس نمی گرفت تا آخر عمرش عیال اختیار نکرد و به تجرّد گذراند. به غیر از دو روز حرام (عید فطر و عید قربان ) ، تمام ایام سال روزه دار بود در شبانه روز جز یک بار نمی خورد و همیشه در حال ذکر و اهل مراقبه بود وی در نجف اشرف دارای کتابخانه ی بزرگی بود که دارای بیش از چهار هزار نسخه کتاب داشت وصی او حاج نظر علی شوشتری (صاحب حسینیه شوشتریها )کتابهای او را به کتابخانه ی شوشتری ها در نجف منتقل ساخت و در اختیار عموم نهاد نامبرده در سال ۱۳۳۲ هـ.ق برابر با ۱۲۹۲هـ.ش در نجف اشرف از دنیا رفت .

از شاگردان ایشان است آیات عظام: علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی،سید جمال الدین گلپایگانی ،علامه ذوالفنون شیخ محمد حسین غروی اصفهانی (مشهور به کمپانی)، سید عبدالهادی شیرازی، شیخ محمد حسن علامه نجف آبادی، مولی حاج میرزا علی آقا ایروانی، سید شمس الدین محمود مرعشی نجفی مدفون در نجف اشرف و آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی.

***********************

حاج علی منتظری

فرزند حسینعلی معروف به «رضا میرزا محمد»در سال ۱۲۷۵هـ.ش در نجف آباد متولد شد و به کشاورزی اشتغال ورزید. در کنار آن علوم دینی را نزد آیت الله شیخ احمد حججی فرا گرفت و به اقامه جماعت و ارشاد مردم پرداخت. در نجف آباد به عنوان یکی از شخصیتهای علمی به شمار می رفت. مردم در مشکلات از ایشان کمک گرفته و در مجالس گوناگون دعوتش می کردند. حاج علی منتظری پیوسته مورد اعتماد مردم نجف آباد بود.

در زمان طاغوت به اقامه ی نماز جمعه نجف آباد و ایراد خطبه و روشن گری مردم پرداختند. در پیروزی انقلاب نقش مهمی در بسیج مردم داشتند. در زمان جنگ تحمیلی نیز مدت زیادی در جاهای مختلف جبهه ها رزمندگان از وجود ایشان بهره بردند و حضور ایشان در جبهه ها باعث دلگرمی رزمندگان بود. او با مهارت لازم به سؤلات فقهی رزمندگان پاسخ می دادند. سرانجام این انسان سخت کوش در سن ۹۹ سالگی در خرداد ۱۳۶۸هـ.ش به رحمت ایزدی پیوست و طی یک تشییع جنازه باشکوهی پیکر آن مرحوم با شرکت مردم استان اصفهان و شهرستان شهید پرور نجف آباد، مَدخل ورودی جنِت الشهداء به خاک سپرده شد و بعداً آیت الله ایزدی امام جمعه ی نجف آباد نیز در کنار ایشان آرمید.

***********************

شهید حجت الاسلام محمد منتظری

فرزند آیت الله منتظری ،در سال ۱۳۲۳هـش در نجف آباد در خانواده علم، دانش و تقوا و در محیط کشاورزی پدر بزرگش حاج علی منتظری دیده به جهان گشود. در دامان مادر و تحت تربیت پدر رشد یافت. هوش، تلاش وزیرکی محمد از همان روزهای نخست زبانزد بود.

محمد پس از آن که دوران تحصیلات ابتدایی را به پایان رساند با راهنمایی پدرش مقدمات علوم دینی را در مدرسه (الحجه)نجف آباد آغاز کرد و در قم ادامه داد. به خاطر برخورداری از هوش، استعداد، وتلاش پی گیر به سرعت مراحل مختلف درس های طلبگی را به پایان رساند. در همان ایام به تدریس و تربیت شاگردان می پرداخت و درس های حکومت اسلامی، اقتصاد و زبان انگلیسی را برای طلبه ها برقرار می کرد. به دوستان خود آموزش سیاسی و مبارزاتی می داد. نزد پدرش، امام خمینی و آیات عظام: محقق داماد، مشکینی و... تحصیل علوم دینی را ادامه داد. محمد ساده زندگی می کرد و از تشریفات بدور بود،

***********************

حجت الاسلام و المسلمین حسن علی کرباسی

سال ۱۳۰۶هـ.ش در نجف آباد اصفهان دیده به جهان گشود. بعد از گذراندن مقدمات با راهنمایی مرحوم آیت الله شیخ احمد حججی وارد حوزه علمیه نجف آباد شد و نذر کرد اگر موفق شود به حوزه علمیه اصفهان برود هر هفته پنج شنبه ها روزه بگیرد و پیاده از اصفهان به نجف آباد برای دیدار مادرش برگردد.
وی در سال ۱۳۳۶هـ.ش به حوزه علمیه قم آمد و به درس مراجع بزرگ وقت : بروجردی، محقق داماد، حائری یزدی، امام خمینی رفت. وی تمام توان خود را برای پیروزی انقلاب اسلامی به خدمت گرفت. مخلصانه کار می کرد،شیفته خدمت به مردم و دین اسلام بود.ساده و با قناعت زندگی می کرد. بیشتر زندگی خود را از ملک کشاورزی می گذراند و از مصرف وجوهات به شدت پرهیز می نمود. سرانجام این عالم ربانی در سال ۱۳۷۸هـ.ش در سن ۷۲ سالگی بر اثر سکته قلبی، شب شهادت امام محمد باقر«ع» دار فانی را وداع گفت و در شاه عبدالعظیم شهر ری به خاک سپرده شد.

لازم به ذکر است مدرسه علمیه امیر المؤمنین شهر ری بعد از رحلت ایشان به مدیّریت فرزند دانشمند و متعهدش شیخ محمد رضا کرباسی اداره می شود. از شیخ محمد حسن کرباسی کتابی تحت عنوان «اعترافات در خلوت با معبود»در سال ۱۳۷۷هـ.ش در حیات نامبرده به طبع رسیده است. نویسنده در این کتاب به مناجات با خدای خود پرداخته و حقایقی را در زمینه های گوناگون بیان کرده است.

***********************

آیت الله شیخ سیف الله نور محمدی

فرزند عباس، در سال ۱۳۱۲ هـ.ش در نجف آباد به دنیا آمد. قبل از بلوغ در سال ۱۳۲۷هـ.ش به قصد زیارت کربلا رفت و حدود سه سال مشغول کفش دوزی بود. روز ها کار می کرد و شبها به دروس دینی و قرآن می پرداخت. در ۱۶ سالگی به دروس طلبگی مشغول شد و از مقدمات تا کفایة الاصول را در کربلا نزد آیات بزرگ: شیخ یوسف خراسانی، سید محمد شیرازی و سید اسدالله صدر هاشمی اصفهانی فرا گرفت. سپس به حوزه نجف رفت و به درس خارج حضرات آیات: خویی، امام خمینی، سید عبد الاعلی سبزواری، شیخ محمد حسین حلّی و شیخ غلامرضا باقری نجف آبادی حاضر شد. بعد از ۲۴ سال سکونت و تحصیل در نجف و کربلا به ایران بازگشت و در قم به درس آیات عظام: گلپایگانی و فانی اصفهانی رفت. اکنون در قم به تدریس سطوح عالیه اشتغال دارد.

تألیفات و آثار ایشان عبارت است از:

۱- دلائل الشریعه فی شرح وسائل الشیعه»که به سند شناسی روایات ، همانند مجلسی پرداخته است و هنوز به چاپ نرسیده است.

۲- کتاب"اخلاقیات".

۳- آداب الصلواة؛ که در ضمن کتابهای دیگر به چاپ رسیده است.

***********************

آیت الله العظمی سید محمد مدرس نجف آبادی

از علماء، مراجع، مدرسین و محققین بزرگ، معروف به مدرس، فرزند سید محمد حسین حسینی، در سال ۱۲۹۴هـ.ق در یکی از خانواده های روحانی و اهل علم نجف آباد متولد شد. مقدمات را در زادگاه خود و اصفهان نزد میرزا هاشم چهارسوقی و میرزا بدیع آموخت. در هجده سالگی به نجف اشرف مهاجرت نموده و به درس فقها و اعاظم زیر حاضر شده و استفاده برده است:
شیخ محمد کاظم خراسانی، سید محمد کاظم یزدی، سید محمد فشارکی، حاج آقا رضا فقیه همدانی، حاج سید اسماعیل صدر اصفهانی، وی با پیمودن مدارج علمی و عملی از شاگردان نمونه و طراز اول مرحوم آخوند خراسانی گردید و بعد از ده سال کسب علم در نجف اشرف با دریافت درجه اجتهاد از اساتید عصر خود، به اصفهان بازگشت و به تدریس فقه و اصول، اقامه جماعت و مرجعیت در فتوا، مرافعات و استفتاء مشغول گردید. اکثر علماء و دانشمندان حوزه علمیه اصفهان به درس او حاضر می شدند.
به گفته ی بزرگان و نویسندگان(همانند نویسنده ی کتاب الاصفهان) مهمترین حلقه درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه اصفهان آن زمان، مربوط به آیت الله سید محمد مدرس نجف آبادی بوده است. تمام کسانی که در اصفهان و اطراف به شهرت علمی دارند از محضر درس او بهره و خوشه گرفته اند.
سرانجام وی در سه شنبه ۲۵ ذیقعده سال ۱۳۵۸هـ.ق در سن ۶۵ سالگی بدرود حیات گفت و در تخت فولاد اصفهان در بقعه سید العراقین به خاک سپرده شد.
از آثار و تألیفات قلمی اوست:

۱- دو جلد شرح کفایه الاصول استادش مرحوم آخوند خراسانی که در زمان حیات مرحوم سید محمد، به همّت فرزند دانشمندش حاج آقا حسین مدرس به طبع رسیده است و یکی از بهترین حواشی بر کفایه الاصول است.

۲- تقریرات درس خارج فقه و اصول ایشان که به وسیله شاگردان او نوشته شده مانند تقریرات قسمتی از بیع را که مرحوم آیت الله فیاض و تقریراتی که مرحوم آیت الله شیخ حیدر علی محقق نوشته ولی چاپ نشده .

گفته ها و نظریات در رابطه با آیت الله سید محمد مدرس نجف آبادی:

۱- آیت الله شیخ عبدالجواد جبل‌آملی گوید: من رسائل و مکاسب و مقدار زیادی از کفایه الاصول را در خدمت فقیه و مجتهد معروف آیت الله سید محمد نجف آبادی خواندم . ایشان استادی بزرگ بودند و در درس کفایه مدرس مبرّز بودند.

۲- آیت الله مشکوة گوید: من کفایه الاصول را خدمت مرحوم آیت الله سید محمد نجف آبادی شاگرد مرحوم آخوند خراسانی خوانده ام. آن بزرگوار (سید محمد) در کفایه استاد بود و می گفت بعضی از جاهای کفایه را خودم بیان کرده ام یعنی من عنوان کردم و مرحوم آخوند نوشتند.

۳- مرحوم آیت الله سید حسن مدرس اصفهانی گوید:«من سطح و خارج کفایة الاصول را از محضر آیت الله سید محمد نجف آبادی استفاده کردم. ایشان یگانه مدرس اصفهان بود و خیلی منظم درس می داد.

شاگردان آیت الله سید محمد نجف آبادی:حضرات آیات و حجج اسلام:
علی مشکوة، حیدر علی محقق، احمد فیاض ، عباس ادیب اصفهانی ، عبدالجواد جبل آملی ، سیّد حسن مدرس هاشمی اصفهانی ، سید اسماعیل صدر اصفهانی ، شهید اشرفی اصفهانی ، مرتضی اردکانی ، محمد تقی فشارکی ، محمد تقی نجفی ، محمد حسین مهدوی اردکانی ، سید علی فانی ، مجتبی میر محمد صادقی، سید مرتضی ابطحی ، ابوالحسن موسوی شمس آبادی ، روح الله خاتمی، حسین خادمی ، عبدالرسول قائمی ، علی اکبر صالحی کرمانی ، سید محمد باقر نحوی، مرتضی دهکردی، سید کاظم گلپایگانی ، علی بن حاج زین الدین خوزانی ، محمود شریعت فرزند شیخ جلال الدین، مصطفی ارسطویی نجف آبادی، سید مهدی حجازی، حیدر علی خان برومند گزی، فضل الله حجازی، محمد حسن سه چهاری، محمد حسن همدانی، محمد حسین مشکینی ، حاج امیر آقا فلاورجانی، امجد الدین نجفی، سید مصطفی زانیانی ، مصطفی میر عمادی ، هبة الله هرندی، مرتضی نجفی ، محمد آل رسول ، مرتضی ملّا باشی حجازی ، مهدی میر عمادی ، حیدر علی صلواتی ، میرزا علی مهربانی کرمانی ، شمس الدین خادمی ، نصرالله قضائی، ابراهیم ریاضی، سید جعفر طباطبایی نجف آبادی، محمد حبیب اللهی نجف آبادی ، غلامحسین منصور، سید محمود مدرس و شریف روحانی نجف آبادی.

***********************

آیت الله هاشم میر دامادی

معروف به نجف آبادی سال ۱۳۰۳ هـ.ق در نجف اشرف در خاندان علم و فضیلت چشم به جهان گشود. نسب او با سی واسطه به فرزند امام صادق «ع» می رسد.سید هاشم بن سید محمد بن سید علی بن سید مرتضی بن سید محمد باقر نزیل(یعنی ساکن نجف آباد) بن سید مرتضی و... تا آنجا که با سی واسطه و از طریق ابی الحسن محمد الدیباج(متوفی ۲۰۳) به امام صادق «ع»می رسد.

از بین بیشتر سلسله جلیله ایشان که همه اهل علم و فضیلت و از علماء، سادات و در شمار رجال دین می باشند، سید محمد باقر فرزند سید مرتضی به نجف آباد اصفهان می آید و به ترویج احکام دین می پردازد. سید هاشم از اولاد او و احفاد (نوه های ) سید محمد باقر است که در دو سالگی پدر خود را از دست داد و تحت سر پرستی مادر قرار گرفت. به خاطر هوش سر شار به تحصیل علم پرداخت.

فرزندش مرحوم حجت الاسلام سید حسن میر دامادی گوید:پدرم آیت الله سید هاشم نجف آبادی فرمودند: قبل از سنین بلوغ بیشتر وقت من در مجالس علماء و رجال علمی و مراجع عالیقدر می گذشت، و آمادگی فوق العاده ای برای کسب فضیلت و پذیرش هر گونه استفاده علمی را داشتم، و تنها آرزوی من رسیدن به مقامات عالیه علم و عمل بود. از طرفی مادرم اصرار داشت که به خاطر سختی در امرار معاش کار کنم، تا این که از یکی از اساتید خواستم نزد مادرم بیاید و مشکل را حل کند.
سید هاشم میر دامادی بعد از گذراندن علوم مقدماتی وارد حوزه نجف اشرف شد. از محضر اکابر و بزرگان آن دیار همچون آیات و مراجع بزرگ: آخوند خراسانی، میرزا محمد تقی شیرازی (معروف به میرزای کوچک)، میرزا حسین نائینی و ... بهره برد، و از درس اخلاق و عرفان حضرات آیات: سید احمد کربلایی، سید مرتضی کشمیری و میرزا جواد آقا تبریزی استفاده کرد. در دوران جوانی به درجه اجتهاد و مقام شامخ علمی رسید، سپس به مشهد مقدس آمد. او مردی متقی، پرهیزگار، خوش اخلاق، خدا ترس بود و با قناعت زندگی می کرد

مبارزات سیاسی سید هاشم ، در کشف حجاب زمان رضا خان

آیت الله سید هاشم میر دامادی از رهبران مبارزه با کشف حجاب رضا خان در سال ۱۳۵۴هـ.ق بود. به دنبال کودتای ۱۲۹۹ هـ.ش، کشف حجاب که یک نوع فرهنگ زدایی دینی و سوغات غرب به حساب می آمد در سراسر ایران مخصوصاً در تهران، مشهد و قم با مخالفت علماء مواجه گردید و در مسجد با سخنرانی آیت الله بهلول در مسجد گوهر شاد به خاک و خون کشیده شد. روحانیون خراسان با کشف حجاب مخالفت نمودند و آیت الله حاج آقا حسین قمی به عنوان اعتراض به تهران رفت که او را دستگیر کردند. و به زندان بردند. به دنبال بازداشت آیت الله قمی مردم مشهد به منازل علماء همچون: آیت الله اردبیلی و آیت الله سید هاشم میر دامادی آمدند و در تاریخ ۱۰ ربیع الثانی ۱۳۵۴هـ.ق برابر با ۲۰ تیر ماه ۱۳۱۴هـ.ش مأموران دستگاه مسلحانه وارد منازل علماء شدند؛ عده‌ای را مجروح و دستگیر نمودند، مردم نیز به مبارزه خود ادامه دادند و به مسجد گوهر شاد رفتند، سپس مأموران حمله می کنند و کشتار وسیعی راه می اندازند؛ رهبران و علماء نهضت که مخالف کشف حجاب بودند همانند: سید هاشم میر دامادی، سید یونس اردبیلی، شاهرودی و نهاوندی را بازداشت می کنند. سید هاشم میر دامادی مدتی به زندان تهران منتقل می شود، سپس به همراه ۲۴ نفر دیگر از علماء مبارز محاکمه و به سمنان تبعید می گردد.
سید هاشم میر دامادی در شب سه شنبه ۲۳ جمادی الثانیه ۱۳۸۰هـ.ق در سن ۷۷ سالگی وفات یافت و در جوار مرقد مطهر امام هشتم ثامن الحجج علی بن موسی الرضا «ع» در دار السّعاده منزل گرفت. عاش سعیداً و مات سعیداً.

از تألیفات سید هاشم است:
۱- رساله ای در رجعت.

۲- ترجمه کتاب سیف الامّه؛ مرحوم نراقی که بخشی از آن نا تمام ماند و توسط فرزندش سید حسن ترجمه گردیده است.

۳- شرح حال علماء بزرگ همراه داستان ها.

۴- خلاصه البیان فی تفسیر القرآن؛ تفسیر فارسی قرآن که دو جلد آن به طبع رسیده است.

۵- برخی از تقریرات درس مرحوم نائینی.

۶- جزواتی در علم اخلاق.

***********************

آیت الله ابراهیم امینى

فرزند حسین در سال ۱۳۰۴ در نجف آباد متولد شد . در حدود شش سالگى پدرش رااز دست داد. تا کلاس ششم ابتدایى در یکى از مدارس شبانه غیر دولتى درس خواند، از همان زمان به تحصیلات علوم دینى علاقه فراوانی داشت. در فروردین ۱۳۲۱ به قصد تحصیل علوم دینى به حوزه علمیه قم رجعت نمود در حدود سه ماه در قم توقف داشت ایشان می گوید: دوران خوش و زیبایى بود، مخصوصاً شرکت در درس اخلاق امام خمینى (حاج آقا روح الله) برایم بسیار جالب بود. با فرارسیدن تعطیلات تابستانى ناچار به نجف آباد مراجعت کردم. تابستان را در نجف آباد به تحصیلات ادامه دادم. به دلیل کمیابى و گران بودن ارزاق (دراثر اشغال ایران بوسیله سپاه متفقین) ناچار شدم براى ادامه تحصیلات به حوزه علمیه اصفهان بروم. به همان دلیل معیشت در اصفهان نیز دشوار بود. ولى از جهت مدارس محل سکونت و وجود اساتید دانشمند مخصوصاً دروس ادبیات در سطح بسیار غنى و ممتاز بود. ابتدا در مدرسه نوریه و بعد از چندى در مدرسه کاسه گران و در نهایت در مدرسه جده بزرگ مسکن گزیدم.

زندگى علمى
دروس ادبیات؛ صرف و نحو و معانى بیان را نزد اساتید معروف آقایان : شیخ رمضانعلى املائى، سید محمد جواد غروى ، حاج میرزا محمود معین نجف آبادى ، سید محمد باقر ابطحى ، شیخ هبةالله هرندى ، شیخ هاشم جنتى ، شیخ محمد جواد اصولى . فراگرفتم

اساتید منطق : سید محمد هاشمى قهدریجانى ، حاج آقا صدر هاطلى کوپایى .

بخش اعظم کتاب هاى سطح فقه و اصول را نیز نزد اساتید بسیار خوبی همچون: حاج شیخ محمد حسن عالم نجف آبادى ، سید على اصغر محقق برزونى ، حاج آقا رحیم ارباب ، حاج شیخ مرتضى اردکانى ، سید عباس صفى دهکردى ، حاج شیخ على قدیرى ، حاج شیخ محمد رضا جرقویه اى ، حیدر على برومند خواند.

اساتید اخلاق : حاج شیخ محمد حسن عالم ، حاج میرزا على آقا شیرازى .

در حدود شش سال در اصفهان بود و دروس ادبیات را در حوزه علمیه اصفهان تدریس نمود سرانجام اواخر شهریور ماه ۱۳۲۶ براى ادامه تحصیلات به حوزه علمیه قم بازگشتم .

اساتید سطح: آقایان حاج آقا رضا بهاءالدینى ، حاج شیخ عبدالجواد جبل عاملى ، میرزا محمد مجاهدى ، سید محمد باقر سلطانى، سطح کفایه جلد اول را نزد آیت الله نجفی مرعشی و سطح کفایه جلد دوم را نزد آیت الله گلپایگانی خوانده است.

اساتید دوره عالى (خارج ): بعد از اتمام درس سطح در درسهاى خارج فقه و اصول شرکت ، یک دوره کامل اصول و کتابهایى از فقه را خواند. اساتید درس خارج: آیات عظام: سید حسین طباطبایى بروجردى، حاج آقا روح الله خمینى (امام) حاج سید محمدرضا گلپایگانى ، سید محمد محقق داماد.

اساتید فلسفه و عرفان ، تفسیر و اخلاق : شرح منظومه حکمت حاج ملاهادى سبزوارى، اکثر کتاب هاى اسفار اربعه صدر الدین شیرازى و کتاب تمهید القواعد کتاب منطق و فلسفه شفاء ابوعلى سینا را نزد علامه سید محمد حسین طباطبایى تبریزى خواند و در درس تفسیر و اخلاق ایشان نیز شرکت مى نمود.

تدریس: کتاب هاى سطح فقه و اصول ، فلسفه و کلام را در حوزه ، تدریس میکرد.

زندگى سیاسى
در سال ۱۳۴۲ شمسى که مبارزات ضدّ رژیم پهلوى شروع شد، تشکّل اولیه جامعه مدرسین قم بدون این که خودش را به صورت یک جمعیّت متشکّل معرّفى کند با جدّیّت تمام در خدمت امام خمینى(قدس سره) بود و از او حمایت مى کرد. در چاپ و نشر اعلامیه ها، در تشویق علما و مراجع براى همکارى ، تشویق مردم به اعتصاب ، در مسافرت به شهرستان ها، در اعزام طلاّب به شهرستان ها، در تشویق مدرّسان به امضاى اعلامیه ها، جدّى و فعّال بودند.

بعد از بازداشت امام خمینى در پانزدهم خرداد ۱۳۴۲ نیز در روشن کردن افکار مردم و تشویق مراجع و علماى قم و شهرستان ها نیز فعّال بودم . همین تشکّل بعد از تبعید امام به ترکیه و بعداً به نجف اشرف ، مسئولیّت ارتباط امام با مردم وهدایت مردم و گرم نگه داشتن میدان مبارزه را بر عهده داشت. بعد از بازداشت امام در پانزدهم خرداد ۱۳۴۲ و هجرت جمعى از علماى بزرگ به تهران براى آزاد کردن حضرت امام، بنده نیز به تهران رفتم و در جمع آنان فعّال بود. در دعوت به تشکیل جلسات مشترک، درتشویق آنان به اقدامات مناسب، در تهیّهء اطلاعیه ها، در تشویق به توقّف در تهران و اقدامات لازم براى آزادى امام و پیش گیرى از تبعید و ادامهء زندان و اعدام احتمالى امام ، نقش فعّالى داشت .

یکى از یازده نفرى بود که بعد از وفات آیة الله حکیم اعلامیهء مرجعیّت امام خمینى را امضا کردند. زمانى که امام از نجف اشرف به پاریس تشریف برد به پاریس رفت و با امام در بارهء حوادث ایران ملاقات و گفتگو داشت .

بعد از پیروزى انقلاب همراه با اعضاى جامعهء مدرّسین یا به تنهایى، در خدمت امام و انقلاب بود. پانزده روز بعد ازپیروزى انقلاب از سوى امام مأموریّت یافت که به استان هرمزگان برود و به امور نهادهاى نوپا و اوضاع ارتش و ادارات بندرعبّاس ، جزیرهء کیش و دیگر جزایر استان و وضع علماى اهل سنّت و حوزه هاى علمیّه رسیدگى کند. از این رو، چندماه در آن جا توقّف کرد و در بین طلاّب و علماى اهل سنّت مبلغى تقسیم نمودکه بعد از آن به دستور امام به صورت شهریّهء مستمر در آمد.

بعد از مراجعت از هرمزگان بار دیگر از سوى حضرت امام مأمور شد به استان مازندران به ویژه ترکمن صحرا برو و به امور آن جا رسیدگى کند و به دستور امام اوّلین شهریّهء رسمى را به طلاّب و علماى اهل سنّت پرداخت. براى اجراى فرمان عفو امام سفرى به همدان، ملایر و نهاوند و مأموریّت دیگرى نیز به نائین داشت .

سه دورهء هشت ساله، به نمایندگى مجلس خبرگان رهبرى از استان چهارمحال و بختیارى انتخاب شد . در مقام نائب رئیسى و در کمیسیون ها و در اداره دبیرخانه خبرگان انجام وظیفه کرد و فعال بود . ولى در دورهء چهارم ، با همه اصرارى که دوستان ، در کاندیداتورى از تهران داشتند به عللى که مهمترین آنها عدم قدرت بر انجام وظیفه بود امتناع ورزید.

علاوه بر این ها، عضو هیئت امناى دانشگاه امام صادق(ع) عضو هیئت امناى مجمع جهانى علوم اسلامى طلاّب غیرایرانى ، عضو هیئت علمى و برنامه ریزى مجمع جهانى علوم اسلامى بود و در جامعهء مدرّسین حوزهء علمیّهء قم که یک نهاد علمى ـ سیاسى است ، چه قبل از پیروزى انقلاب و چه بعد از آن ، همواره یک عضو فعّال بوده است . مدّت ها به عنوان دبیر و گاهى به عنوان نایب رئیس به قدر وسع و توانایى انجام وظیفه مى کرده و نیز مسئول بخش فرهنگى این نهاد بود .

از اردیبهشت ۱۳۷۱ به دستور مقام معظّم رهبرى آیة الله خامنه اى ـ مدّظلّه العالى ـ به امامت جمعه شهر قم منصوب شد و به اتفاق آیة الله مشکینى و آیة الله جوادى آملى ، هر سه هفته یک مرتبه ، به نوبت نماز جمعه قم را اقامه مى کنند که بعد از ارتحال آیة الله مشکینى(قدس سره) با انتصاب آیةالله استادى به امامت جمعه قم ، همین نوبت ادامه دارد. در مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز عضواست.اکثر اوقاتِ ایشان به مطالعه، تحقیق، نگارش کتاب، نظارت بر تحقیقات دبیرخانه خبرگان و ادارهء دبیرخانه، شرکت درسمینارهاى علمى و فرهنگى صرف مى شود.

آثار علمى:
۱. آشنایى با اسلام.

۲. همه باید بدانند.

۳. آموزش دین (چهار جلد).

۴. تعلیمات دینى مدارس دوره ابتدایى و راهنمایى (هفت جلد).

۵. در کنفرانس ها.

۶. دروس من الثقافة الاسلامیة.

۷. خداشناسى.

۸. پیامبرى و پیامبر اسلام.

۹. وحى در ادیان آسمانى.

۱۰. بررسى مسائل کلى امامت.

۱۱. الگوهاى فضیلت.

۱۲. دادگستر جهان.

۱۳. امامت.

۱۴. معاد در قرآن.

۱۵. اسلام و تعلیم و تربیت.

۱۶. خودسازى.

۱۷. (آیین ) همسردارى.

۱۸. (آیین ) تربیت.

۱۹. بانوى نمونه اسلام.

۲۰. آشنایى با وظائف و حقوق زن.

۲۱. جوان و همسر گزینى.

***********************

سید حسن آیت

در سوم تیر ماه ۱۳۱۷ در نجف آباد اصفهان به دنیا آمد. او در خانواده‌ای روستایی و مذهبی پرورش یافت و پس از گذراندن دوران دبستان و دبیرستان در نجف آباد، تحصیلات عالیه خود را در رشته‌های علوم اجتماعی، حقوق، ادبیات، جامعه شناسی و روزنامه نگاری در تهران به اتمام رساند و همزمان با تحصیل در دانشگاه دروس حوزوی را نیز آموخت و به زبان‌های عربی، انگلیسی و فرانسه نیز تسلط پیدا کرد. تحصیلات متنوع آیت باعث شد که برای مدت زیادی در زمره دانشجویان، با محافل روشنفکری دانشگاه ارتباط مستقیم داشته باشد. از جمله اینکه وی در دوره کارشناسی ارشد رشته جامعه شناسی با ابوالحسن بنی صدر همکلاس بوده است. همچنین وی دوره روزنامه نگاری خود را در موسسه اطلاعات پشت سر گذاشت. حسن آیت در دوران زندگی ۴۳ ساله خود موفق به اخذ درجه دکتری در هیچ رشته‌ای نگردید ولی در محافل سیاسی اوایل انقلاب گهگاه از او به عنوان دکتر آیت نام برده می‌شد.

فعالیت سیاسی

حسن آیت در اواخر سال ۱۳۳۹ به عضویت حزب زحمتکشان ملت ایران در آمد. بنیانگذار این حزب مظفر بقایی از پر رمز و رازترین رجال سیاسی تاریخ معاصر ایران است. حسن آیت در نامه ۹۴ صفحه‌ای که در سال ۱۳۴۲ برای مظفر بقایی نوشت و هم اکنون در کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگه داری می‌شود آورده است:

موقعی که من به حزب آمدم موقعی بود که جنابعالی در زندان بودید و دادستان ارتش برایتان تقاضای اعدام کرده بود. سر و صدای جبهه جدید ملی ایران را پر کرده بود و جراید تقریبا بالاتفاق در تمجید و تحسین و تعظیم جبهه ملی می کوشیدند و گویا در اینمورد با یکدیگر مسابقه گذارده بودند. عده زیادی به این جبهه پیوسته بودند. گروهی از روی ایمان، گروهی از روی ترس و گروهی از روی طمع. در چنین موقعیتی بر خود فرض دانستم که رسما افتخار عضویت حزب زحمتکشان ملت ایران را با وجود تمام مشکلاتی که در زندگی خصوصی من وجود داشت بیابم. با وجودی که تا آنجا که مقدور بوده است از نقاط قوت و ضعف جنابعالی با اطلاع بودم.

او در این نامه یادآور می‌شود که از رای اعتماد دکتر بقایی به کابینه‌های قوام، حکیمی و ساعد در دوره پانزدهم مجلس شورای ملی مطلع بوده است.آیت در عین حال از منتقدان بقایی در حزب زحمتکشان ملت ایران بود و آیت بر خلاف رویه حزب علاقه به تشکیل حکومت شیعی و همراهی با جریان انقلابی و امام خمینی داشت به همین خاطر هم نهایتاً در سال ۱۳۴۷ به طور رسمی از حزب اخراج شد.

نقش آیت در تدوین قانون اساسی

اندکی پیش از پیروزی انقلاب ۵۷، حسن حبیبی از اعضای جبهه ملی، به در خواست امام خمینی ره، طرح اولیه یا پیش‌نویس قانون اساسی ایران را تهیه کرد. پیش‌نویس قانون اساسی که فاقد اصل ولایت فقیه بود، پس از تهیه مورد تایید امام خمینیره و بعد از آن شورای انقلاب قرار گرفت. ولی با توجه به آنچه در حکم نخست‌وزیری بازرگان آمده بود، دولت موقت و نیروهای متمایل به آن طرفدار تشکیل مجلس مؤسسان برای اصلاح پیش‌نویس قانون اساسی بودند که به پیشنهادایت الله طالقانی و تاییدامام خمینی ره، مجلس خبرگان تدوین قانون اساسی تشکیل گردید. مجلسی که حسن آیت با عضویت در هیأت رئیسه آن، نقش کلیدی در ارایه و الحاق اصل ولایت فقیه به قانون اساسی ایران ایفا نمود.

حسن آیت در ساعت هشت صبح روز چهارشنبه ۱۴ مرداد ۱۳۶۰ ( پنج هفته پس از واقعه هفتم تیر) در مقابل منزلش در مرکز تهران، توسط سازمان مجاهدین خلق ایران با شلیک ۶۰ گلوله به شهادت رسید.

***********************

ابوالقاسم پاینده

نویسنده و مترجم ایرانی بود. ر سال ۱۲۹۲ خورشیدی در نجف‌آباد اصفهان چشم به جهان گشود. تحصیلات مقدماتی را در نجف آباد، وصرف ونحو عربی وفقه اسلامی وفلسفه را در اصفهان آموخت. او دارای هوش وحافظه خوبی بود. زیاد می‌خواند، هرچه را هم که می‌خواند به خاطر می‌سپرد وبه موقع از آن استفاده می‌کرد. این هم دلیل دیگری بود برای موفقیت در کار روزنامه نویسی. ابوالقاسم پاینده کار مطبوعاتی را از سال ۱۳۰۸ در روزنامه«عرفان» اصفهان آغاز کرد. این روزنامه که به مدیری احمد عرفان منتشر می‌شد، یکی از بهترین روزنامه‌های شهرستان ایران در زمان خودش بود. در ۱۳۱۱ پاینده به تهران رفت ودر روزنامه‌های «شفق سرخ» علی دشتی و «ایران» زین العابدین رهنما به کار پرداخت ودر همان زمان در وزارت پست و تلگراف و تلفن هم استخدام شد، اما چون این کار به مذاق او نمی‌آمد، خود را به وزارت (معارف واوقاف وصنایع مستنظره) که وزارت آموزش وپرورش امروزی باشد منتقل کرد. پاینده چندی هم به عنوان سردبیر مجله «تعلیم وتربیت» به کار پرداخت. وی مدیریت مجله «صبا» را که در سال ۱۳۲۱ تأسیس کرده بود عهده‌دار شد و آن را در زمره یکی از موفق‌ترین نشریات در تاریخ مطبوعات ایران ثبت کرد.

پاینده در دوره دوم مجلس مؤسسان و دوره‌های بیست و یکم و بیست و دوم مجلس شورای ملّی، نماینده مردم نجف‌آباد، و در سال ۱۳۴۴، نماینده ایران در کنفرانس اسلامی مکّه بود.

وی در روز ۱۸ مرداد ۱۳۶۳ در تهران درگذشت.پاینده به زبان عربی مسلط بود و با انگلیسی و فرانسه هم آشنایی داشت.

تألیفات:

۱- گردآوری و ترجمه نهج‌الفصاحه

۲- ترجمه قرآن

۳- کتاب املاء یا دستور نوشتن

۴- ترجمه زندگانی محمد

۵- ترجمه تاریخ سیاسی اسلام در سه جلد

۶- ترجمه مروج‌الذهب و معادن‌الجوهر

۷- ترجمه تاریخ طبری

۸- علی علیه‌السلام ابرمرد تاریخ

***********************

پروفسور ابراهیم اسرافیلیان

دکترای هندسه دیفرانسیل وهندسه منی فولتها از انگلیس استاد کامل(fullperofesor)ریاضی وصاحب تالیفات بسیار زیاد، رئیس موسسه آمار وانفورماتیک، مرد علمی سال۱۹۹۷و۱۹۹۸جهان در رشته ریاضی، در سال ۱۳۱۴ هجری شمسی در نجف آباد بدنیا آمد. پدرش فردی عارف و به حرفه نجاری اشتغال داشت .مادرش خانه دار بود. وضعیت اقتصادی خانواده از حد متوسط پایین تر و همواره در فقر و نداری و رنج بوده است و خانواده ای پرجمیت داشته اند.

او دارای سه خواهر و سه برادر که کلا خانواده ای ۹ نفره ای بودند که در یک اتاق زندگی می کردند. بطوری که در دوران تحصیل ناچار به اشتغال در حرفه های مختلف بود.
تحصیلات رسمی و حرفه ای :

ابراهیم اسرافیلیان تحصیلات رسمی خود را از سن ۱۰ سالگی شروع کرد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در نجف آباد اصفهان و دانشسرای مقدماتی را در دانشسرای مقدماتی اصفهان در سال ۱۳۳۵ گذرانید. دیپلم ریاضی را از مدرسه ادب (دبیرستان ادب) اصفهان در سال ۱۳۳۶ دریافت کرد.پس از آن در کنکور شرکت کرد و در دو رشته کارشناسی ریاضی و کارشناسی ادبیات فارسی و فلسفه به تحصیل پرداخت و در سال ۱۳۳۹ به پایان رسانید.ایشان از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ دوره مدرسی عالی را به پایان رسانید، ایشان دارای دکترای ریاضی گرایش هندشه و دیفرانسیل از دانشگاه سوتیمیتون انگلیس و عضو هیأت علمی و استاد بازنشسته دانشگاه علم و صنعت ایران است.
ابراهیم اسرافیلیان در کنار تحصیل به حرفه های مختلفی همچون شاگردی در نجاری ، آهنگری ،بنایی ،سنگ تراشی ،پارچه بافی و قنادی و غیره می پرداخت.
استادان و مربیان : ابراهیم اسرافیلیان از معلم دوره ابتدایی حاج آقا رضا فاضل را به یاد دارد و از او بعنوان فرد تاثیر گذار در زندگی علمی خود به نیکی یاد می کند.از دیگر معلمین او می توان به مرحوم هدایت الله موسوی (دبیر ریاضی) ،مرحوم ابوالفضل همایی و مرحوم محمد علی موسوی اشاره کرد. از اساتید دانشگاهی دکتر اسرافیلیان می توان مرحوم دکتر غلامحسین مصائب ،دکتر پروفسور رابرسون در دانشگاه سوتمیتون انگلستان را نام برد.
ابراهیم اسرافیلیان در سالهای ۱۳۴۷ و ۱۳۷۸ در دانشگاه اصفهان به تدریس اشتغال داشتند ولی بعلت فعالیت های سیاسی ابتدا به اهواز و سپس به تهران انتقال اجباری شدند و در تهران در دانشگاه امیر کبیر بمدت یکسال اشتغال داشت بطوری که در آخر بعنوان عنصر نامطلوب و ضد شاهنشاهی و محرک دانشجویان اخراج شدند.از دیگر وقایع رخ داده برای دکتر اسرافیلیان در سال ۱۳۵۳ بود وقتی که در انگلستان به تحصیل مشغول بودندمرحوم ایه الله سید صادق لواسانی یکی از اعلامیه های امام را همراه با پیغامی مبنی بر اینکه چون در ایران تکثیر و پخش اعلامیه امام بسیار مشکل شده بود از وی خواسته بود که آنها را تکثیر کرده و در مراسم حج بین حجاج توزیع نماید.دکتر اسرافیلیان آن مسئولیت را پذیرفت و ۱۰۰۰ نسخه از آنها را کپی کرده و در دور کلاسر قرار داد و راهی مکه شد بطوری که در جده آنها را از دستش گرفتند و می خواستند تحویل ساواک دهند که بطور معجزه آسایی نجات یافتند ولی کلیه اعلامیه ها از بین رفت.
مشاغل و سمتهای مورد تصدی :

- رئیس موسسه عالی آمار و انفرماتیک بمدت یکسال از بهمن ۱۳۵۷.

- رئیس دانشگاه علم و صنعت بمدت یکسال از سال ۱۳۵۹ .

- از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۳ رئیس دانشگاه معلم.

- در سال ۶۱ مدتی قائم مقام وزارت ارشاد اسلامی.

- نماینده مردم تهران در دوره مجلس شورای اسلامی از سال ۱۳۶۳تا۱۳۶۷.

- رئیس دانشکده ریاضی دانشگاه علم و صنعت ایران بمدت ۷ سال.

- عضو هئت علمی و استاد دانشگاه علم و صنعت ایران.

- عضو هیئت امنا و مسئول دانشگاه امام صادق (ع) (بمدت سه سال مسئولیت آن را بر عهده داشتند) .
فعالیتهای آموزشی :

سوابق آموزشی ابراهیم اسرافیلیان به قرار زیر است:

- از سال ۱۳۳۹-۱۳۴۵ دبیر ریاضی - فیزیک و مکانیک در دبیرستانهای نجف آباد و اصفهان.

- از سال ۱۳۴۷-۱۳۴۹ استاد یار ریاضی دانشگاه اصفهان.

- از سال ۱۳۴۹-۱۳۵۰ استادیار ریاضی دانشگاه پلی تکنیک تهران.

- از سال ۱۳۵۰-۱۳۷۰ استاد یار دانشگاه علم و صنعت دانشگاه علم و صنعت ایران.

- از سال ۱۳۷۰-۱۳۷۵ دانشیار دانشگاه علم و صنعت ایران.

- از سال ۱۳۷۵-تا کنون استاد ریاضی دانشگاه علم و صنعت ایران

ابراهیم اسرافیلیان یکی از بانیان دانشگاه امام صادق (ع) می باشد.
ابراهیم اسرافیلیان در کنار تدریس به تحقیق در ریاضیات و غیره می پردازد. ایشان علاقه بسیاری به مطالب فلسفی و تحقیق در مذاهب دیگر دارد. و در اوقات بیکاری در منزل به تعمیر وسایل خانه (البته اگر تعمیر مختصری بخواهد) و به امر کشاورزی در باغچه کوچکی در منزل دارد، می پردازد.

دکتر محمود دانشاتی ،دکتر اکبر محمدی حسن آبادی ،خانم دکتر وکیل ، دکتر احمد حقانی ، دکتر فشارکی ، دکتر لشکری ، دکتر عبدالحمید ریاضی ، دکتر قاهری ،دکتر اسماعیل عزیز پور ،دکتر حمید رضا سلیمی مقدم و غیره از شاگردان ابراهیم اسرافیلیان می باشند.ابراهیم اسرافیلیان با شهید دکتر سید حسن آیت ،شهید محمد منتظری ، شهید سرهنگ نامجو و شهید کلاهدوز و غیره همفکری نزدیکی داشت.

جوائز و نشانها :

- دریافت نشان دانشگاه پکن (چین) بمناسبت و شرکت در کنفرانس معادلات دیفرانسیل و ارائه مقاله در سال ۱۳۶۹.

- دریافت لوح تقدیر بعنوان استاد نمونه دانشگاه علم و صنعت ایران درسال ۱۳۷۰.

- دریافت لوح تقدیر دانشگاه علم و صنعت بعنوان پیش گامان دانش و پژوهش (زمان دکتر شهرتاش) .

- دریافت لوح سپاس دانشگاه پیام نور و خانه ریاضیات نجف آباد -دریافت تقدیر نامه از اساتید ،دانشجویان و کارکنان دانشکده ریاضی در سال ۱۳۸۵ .

- دریافت لوح تقدیر از رئیس دانشکده ریاضی در سال ۱۳۸۵.

تألیفات:

ابراهیم اسرافیلیان دارای ۶ کتاب تالیفی و بیش از ۵۷ مقاله منتشر شده در مجلات معتبر علمی می باشد:

۱- آنالیز مختاط.

۲- توپولوژی.

۳- ریاضیات پیشرفته دانشگاهی.

۴- ریاضیات عمومی.

۵- هندسه دیفرانسیل مدرن برای فیزیکدانان.

و...

***********************

بهرام صادقی

با اسم مستعار صهبا مقداری که درهم ریخته نامش بود (۱۳۶۳-۱۳۱۵) یکی از داستان نویسان وطنز نویسان صاحب سبک و برجسته است که بعد از صادق هدایت بزرگترین داستان نویس معاصر شناخته شده است. در نجف آباد اصفهان به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در نجف آباد به پایان برد ودیپلم را در اصفهان گرفت. در امتحان رشته پزشکی شرکت کرد که هم در اصفهان و هم درتهران قبول شد که به تهران رفت.زیاد طبابت نکرد. سپاه دانش رفت. به طور پراکنده طبابت کرد.

سربازی‌اش درمنطقه‌ای در یاسوج بود. برای اهالی آن‌جا خیلی کار کرد. مردم بسیار دوستش داشتند.کارهای بهداشتی زیادی برایشان انجام داد. وضع آبشان را سروسامان داد. آموزش‌های بهداشتی داد. درمانگاه ساخت. سرویس‌های بهداشتی ساخت.روزی که سربازی‌اش تمام شدوخواست برگردد مردم آن‌جا ردیف دراز کشیده بودند جلوی ماشین که نگذارند برود. می‌گفتند: بماند. بهترین خانه رابرایش می‌سازیم. بهترین دختر را به او می‌دهیم.

مجید صادقی روان‌پزشک سال‌های کودکی و نوجوانی‌اش را با عمویش بهرام در یک خانه گذرانده است. این سال‌ها همراه با ایام نوشتن داستان‌های مجموعة سنگروقمقمه‌های‌ خالی بوده است.او به یاد می‌آورد: بهرام خلاقیت عجیبی داشت و همین‌طور بهرةهوشی زیاد.

ملکوت را در بیست وپنج سالگی نوشت و همین‌طور بقیة داستان‌هایش را مثل سراسرحادثه یک دید اجتماعی قوی وشناخت تیپ‌ها و شخصیت‌ها در حد خیلی زیاد وجود دارد. خلاقیت او به صورت الهام وجرقه‌های ناگهانی بود. به عنوان مثال چند صفحة وسط یکی از جُنگ‌های ادبی آن زمان سفید بود. که در همان چند صفحه یک داستان نوشت به گمانم صراحت‌وقاطعیت بود. دید طنزآمیز به همة مسایل اجتماعی داشت.

یکی از داستانهای بهرام صادقی که کتابش هم کمیاب است داستان(وعده دیدار با جوجوجتسو)است .

***********************

قربانعلی دری نجف آبادی

فرزند مرحوم حاج اسدالله در آبان ۱۳۲۴ در نجف آباد اصفهان ،‌ پا به عرصة وجود نهاد .

دوران تحصیل :

دوران ابتدایی و سال اول دبیرستان را در مدارس معمول آن زمان به تحصیل پرداخته و به سبب علاقة وافر به علوم دینی ، در سال ۱۳۳۸ شمسی به حوزة علمیه نجف آباد ( مدرسة مرحوم ریاضی ) راه یافت. و از محضر بزرگانی مانند : مرحوم آیت الله حاج شیخ عباس ایزدی ،‌ حاج شیخ غلامحسین منصور ،‌ حاج سید محمود مدرس و دیگر بزرگان حوزة علمیه نجف آباد بهره برد .

در مباحث فلسفی و جلسات خصوصی آیت الله شهید مطهری نیز حضوری فعال داشته از سالهای ۱۳۴۷ - ۱۳۴۶ شمسی به بعد بصورت مستقل در مباحثة جواهر،کفایه ، فقه ، اصول و اسفارپرداخته و ضمناً به تدریس سطوح مختلف همت گمارد .

از جمله درس هایی که در آن سال ها در حوزة مقدس قم و نجف آباد برای طلاب و دانشجویان دلپذیر بود ،‌آشنایی با نهج البلاغه شریف بود که همواره مورد توجه این جانب بوده و به ایـن کار غالباً ممارست داشت.

فعالیتهای علمی :

از آغاز طلبگی ، تحصیل توأم با تدریس داشت و نوعاً چند مباحثه را دنبال می کرده ام . بسیاری از دروس سطوح مختلف مانند : کفایه مکاسب ،‌ منظومة حکمت ، نهایه الحکمه ، ‌بدایه ، المنطق و اصول الفقه مرحوم مظفر ، بخشی از اشارات و مباحث فراوان دیگری را مباحثه نمود. در مدارس کرمانی ها ، قدیریه و رضویه و عترت و رسول اکرم ( ص)‌و مدرسه مبارکه فیضیه و حجتیه نیز دروس گوناگون ادبیات و ( سطح ) و تفسیر قرآن کریم و نهج البلاغه شریف را ارائه نمود .

پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز علیرغم اشتغالات فراوان در امر تدریس درحوزة علمیه قم و یا دانشگاههای کشور ،‌کم و بیش در حد توان انجام وظیفه در این سالها در حوزه علمیه و مدارس مختلف علوم دینی نیز به درس و بحث اشتغال داشت، ‌از جمله این که در حوزة علمیه شهر کرد ،‌ مدرســة مبارکة حجت یه برای طلاب غیر ایرانی ، مدرسة امام حسین (ع) ( میدان امام حسین تهران ) ، ‌مدرسة مروی ،‌ مدرسه علمیه امیرالمؤمنین و مدرسة الزهرا ( ع ) ، حوزه های عملیه خواهران و برادران و مسجد جامعه حجت غرب تهران مسئولیت داشته و تدریس داشت مسئولیت برگزاری گنگره های مختلف از جمله کنگره بزرگداشت شیخ بهایی ،شهید بهشتی،حمایت قضایی از مردم فلسطین و امام سجاد (ع) از دیگر اقدامات است.

تألیفات :

در کنار فعالیت های علمی و اجتماعی ، تألیفاتی نیز داشته که برخی به چاپ رسیده اند نظیر :

۱- انسان ، ‌اسلام و بهره وری در اسلام.

۲- استراتژی دراز مدت جمهوری اسلامی ایران.

۳- ‌فرهنگ و توسعه از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره).

۴- مقدمه ای بر مالیة عمومی در اسلام.

۵- حکومت اسلامی در نهج البلاغه.

۶- ‌اندیشه های اقتصادی شهید مدرس ،شیخ بهایی صاحب حکمــت ایمانیان.

۷- تفسیر سوره ممتحنه ،اختلاق کارگزاران ،عبودیت و معرفت، توسعه از نظر گاه اسلامی.

۸- مجموعه مقالات حقوقی ،سرًدلبران و...

استخدام در دورة اول و مسئولیت های دیگر ؛

- عضویت در ستاد قرارگاه خاتم الانبیاء.

- نمایندگی ریاست جمهوری وقت ( حضرت آیت الله خامنه ای ) در سرکشی به رزمندگان اسلام و مناطق آسیب دیده درجنگ) .

- دو دوره نمایندگی مجلس خبرگان از استان ایلام و تهران.

- عضویت در بعثة حضرت امام و مقام معظم رهبری در حج .

- عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام در سه دوره پنج ساله.

- وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ایران.

- ریاست کمیته اقتصادی شورای عالی امنیت ملی.

- ریاست دیوان عدالت اداری.

- دادستان کل کشور

-رئیس کنگره جاودانه های تاریخ (شهدای هفتم تیر).